Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Rozdział1.
Zdrowieijegowielowymiarowość
1.1.
Wybranedefinicjeimodelezdrowia
Zdrowienależydopojęćodośćszerokimzakresiejegorozumienia,zewzględ-
nymkonsensusemautorówwodniesieniudojegodefinicji,zwłaszczawśródspe-
cjalistówreprezentującychróżnedyscyplinynaukowe(Singh,2011;Domaradzki,
2013).Dośćpowszechniezdrowiecharakteryzowanejestjakokategoriawielowy-
miarowaidynamiczna(Suchocka,2011).IrenaHeszen(2005c,s.34)zwróciłauwa-
gęnapozytywnyaspektzmiennościwwielowymiarowejstrukturzezdrowia,która
odzwierciedlaskutecznośćczłowiekawreagowaniunawciążpojawiającesięnowe
wyzwaniaizadania.DefinicjazdrowiapodanaprzezŚwiatowąOrganizacjęZdro-
wia(WHO)w1948r.określała,że:
zdrowiejestpełnymdobrostanemfizycznym,psychicznymispołecznym,anie
tylkobrakiemchorobylubniedomagania(za:Heszen,Sęk,2007,s.48).
Definicjataniejestpowszechnieobowiązującai-jakpodajeSęk(2005)-
definicjazdrowiaściślełączysięzpojęciemdobrostanu,którymożewynikaćteż
zjakościżycia.Natomiastpojęciejakościżycia,analogiczniejakzdrowieiszczę-
ście,możebyćrozumianejakoobiektywnelubsubiektywne.Zdrowiejakoistotny
elementogólnegodobrostanuczłowiekawiążesięzjegozdolnościamifunkcjono-
waniawspołeczeństwie,choć-jakwspomniano-możebyćróżniedefiniowa-
neiujmowanezróżnychperspektyw.Oceniasię,żeistniejeokoło120definicji
zdrowia,bazującychnapłaszczyźniebiologicznej,psychologicznejlubspołecz-
nej(Domaradzki,2013).Autortendostrzega,żeznaczenieterminów„zdrowie”
i„choroba”zależyrównieżodcelów,okolicznościczyintencjiichtwórców,dlatego
podkreśla,iżdefinicjezdrowiaichorobymająograniczonyzakreszastosowania.
Wedługtegoautoradefinicjeorazmodelezdrowiaichoroby,atakżeichfunkcje
wyjaśniające,wspartenaokreślonychzałożeniachteoretycznych,uwarunkowane
sąteżdostępnymiwdanymczasiemetodamiitechnikamibadawczymi.Definicje
temająrównieżwalorpragmatyczny,zestosowalnościązależnąwznacznejmie-
rzeodichużyteczności.Zpunktuwidzeniasocjologacytowanywyżejautorpod-
kreśla,żeistniejącymkoncepcjomidefinicjomzdrowiaorazchorobytowarzyszy
13
