Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1.SYMETRIAWGOSPODARCE
1.2.SYMETRIAIJEJPRZEJAWYWGOSPODARCE
1.2.1.Koncepcjerównowagi
Wpróbachopisurzeczywistościgospodarczejpodstawowympojęciemjestpojęcierów‑
nowagigospodarczejwskalimikroimakro.Skalamakrowymaga,poprzezuogólnienie
wkontekścieteoriirównowagigospodarczej,przyjęciazałożeńwstępnychodnoszących
siędowarunków,wktórychrównowagazostaniespełniona.Warunkiteewoluowały
począwszyodpierwszejteoriirównowagisformułowanejprzezAdamaSmithabazującej
naniewidzialnejręcerynku,poprzezkoncepcjęrównowagiogólnejLeonaWalrasaiopti‑
mumParetodomodeluArrowa‑Debreu28.
WzałożeniachA.Smithadominowałpogląd,żepodstawąfunkcjonowaniagospo‑
darkisąrynkikonkurencyjne,awobrębietychrynkówczynnikigospodarczeprze‑
mieszczanesąswobodnie,przyczymrynkisąstrukturąskładającąsięzdużejliczby
sprzedawcówiwłaścicielizasobówgospodarczychposiadającychpełnąinformację
ozyskach,płacachirentachwgospodarce.Racjonalnepostępowanieczłowieka
gospodarującegoprowadzidoukształtowaniasiędługookresowychcennaturalnych,
którezrównająceny,płaceirentynatychrynkach,asiłąsprawcząjest„niewidzial‑
narękarynku”.L.Warlas,jakoautorkolejnejkoncepcjimodelurynku,wprowadził
pojęciesystemu,wktórymkonkurencjacenowajestsilnaiwszechobecnazpewnymi
jednakograniczeniamijejistnieniawsytuacjikształtowaniasięmonopoli.Wprowa‑
dzającpojęcieużytecznościdóbrizyskumarginalnegoproducentaustaliłwarunki
równowagikonsumentów(relacjamiędzyzaspokajaniempotrzebwidzianychprzez
pryzmatużytecznościdóbr,czylizdolnościichdozaspokajaniapotrzeb)iproducen‑
tów(racjonalniedziałająceprzedsiębiorstwobędziezwiększałopoziomprodukcji
takdługojakprzychódzesprzedażydodatkowejjednostkibędzieprzewyższałkoszt
jejwyprodukowania-zyskkrańcowyrównyzero).Podstawowymzałożeniemtego
modelujestrównieżniebagatelnarola„licytatora”,którystoinastrażydarmowej
ipełnejinformacji29.
OptymalnyukładdobrobytuspołecznegoirównowagigospodarkiwedługPareto
poleganarelacji(bazującejnarealokacjizasobów)zwiększaniadobrobytujednostki
gospodarującejbezkoniecznościzmniejszaniadobrobytuinnejjednostkigospodaru‑
jącej,przyczymjeśliistniejemożliwośćpoprawyjednostkibezpogorszeniadobro‑
bytuinnejjednostki,oznaczato,żepoprawiającdobrobytjednostkipoprawiasię
dobrobytogółu,arównowagagospodarkiniejestosiągnięta30.Przenoszącoptymalny
stangospodarkidorównowagiogólnejwmodeluArrowa‑Debreuiuwzględniając,
żedobrasąsubstytucyjno‑komplementarne,wmodelutymzałożono,żenieistnieje
stannasycenia,cooznacza,żedobro,któregoużytecznośćosiągnęładlakonsumenta
28M.Blaug:Metodologiaekonomii.WNPWN,Warszawa1995,s.243-248.
29I.Dąbrowski:Teoriarównowagiogólnej.Ryshistorycznyiobecnystatuswekonomii.SGH,Warszawa2009,s.39.
30A.Cygan:Zakłóceniaekologiczneefektywnościalokacyjnejidystrybucyjnejgospodarkiimożliwościich
ograniczania,(w:)GospodarkaPolskipo15latachtransformacji.Pracazbiorowapodred.Z.DachiA.Polloka.
PolskieTowarzystwoEkonomiczne,Kraków2005,s.370.
20
