Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wstęp
Celów,dlaktórychowetożsamościsąbudowane,zregułymożemysiętylkodo-
myślać,napewnojedenznichjestpolityczny:wyrazistatożsamośćkulturowa
pozwalazająćpozycjęwwojniekulturowejtoczonejwPolsceprzeznliberałów”
intradycjonalistów”163.
PodczasgdyTeresaWalasnazwaławykreowanyprzezKoehleraobrazSarmacji
urojeniem164(czyliniewiernymodbiciemrzeczywistości,tylkojejkreacjąku-
mulującąwyobrażenia),Bohusewiczoperujewtymprzypadkudodatnim(wsto-
sunkudourojenia)określeniemmitu.WizerunekSarmatów,którymoperujeKo-
ehlerbowiem,stajesiędlaniegoPolakiempięknymwsamoafirmacji165.Jednak
autorzdajesobiewpełnisprawęztego,żejegoobrazSarmacjiniejesttworzoną
nawzórhistoriograficznyrekonstrukcjąprawdziwegostanurzeczy.Trzebazatem
pamiętać,żeKoehlerowskapublicystyczna(niezaśstrictenaukowa)mitologiza-
cjawykluczaniektórerozpoznaneelementyprzeszłości-teniepasującedotakiej
narracji.Ponadtoskonstruowanyprzezniegowspólnotowymittożsamościowy
odnosisięnietylkodoprzeszłości,aleidoteraźniejszości,stającsięideąkształ-
tującążyciewspólnoty166.
A.Waśko,jawiącysięjakospadkobiercaMickiewiczowskiejwiarywsar-
mackieideały,rehabilitujenzłotąwolność”szlachecką,czyniącliberumvetogwa-
rantemsuwerennościosobistejszlachcica.Wsytuacjizagrożeniagodziłsięów
szlachcicpoświęcićczęśćtejwolnościdladobrapublicznego,oilebyłotozgodne
zjegosumieniem.RomantycybudowaliobrazidealnyPolskizelementówhisto-
rycznych,będącychdlaoświecenia,pozytywizmuinowoczesnejświadomości
dowodamioskarżeniaprzeciwdemokracjiszlacheckiej167.Tworzylioni(według
KoehleraicodzisiajczyniteżsamKoehler-eseista)mitosarmackiejRzeczypo-
spolitej,wktórejmiejscekonstytutywnezajmowałatradycjainduchnarodowy”
.
JednakwdziałalnościSejmuWielkiegoiKonstytucji3Majaromantycydostrze-
galipozytywy168.Waśko,jakzauważaA.Wdowik,podporządkowujewizjęsarma-
tyzmuromantyzmowi,któryczynimediumwiedzyonieistniejącejjużwówczas
kulturzeszlacheckiej.Nietyleprzyjmujewizjęromantyczną,ile-nromantycz-
nepostrzeganietychelementówkulturynarodowej”
,któreuznajezaistotne169.
163Tamże,s.106.
164Zob.T.Walas,Zrozumiećswójczas.Kulturapolskapokomunizmie-rekonesans,Kraków
2003,s.218-225.
165Zob.L.Burska,dz.cyt.,s.184.
166Zob.P
.Bohuszewicz,Pożytki…,s,116.
167Zob.A.Waśko,Romantycznysarmatyzm…,s.40.
168Zob.tamże,s.56.
169A.Wdowik,Poszukiwania…,s.247.
38
