Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1
Postępowaniesądowecywilne
Zasadadyspozycyjności
Zasadadyspozycyjności,określanarównieżmianemzasadydyspozytywno-
ściczyrozporządzalności,wiążesięzprzyznaniemstronompostępowania
cywilnegoswoistejautonomiidopodejmowaniadziałań.Przeciwstawia-
najestjejzasadaoficjalności(tj.działaniazurzędu).Mimożezostałaona
określonawprostwkonkretnymprzepisieKodeksupostępowaniacywilne-
go,przejawiasięnakażdymetapieprocesusądowego.
Jednązcechczynnościprocesowychpodejmowanychprzezstronyjestdo-
browolność,któracharakteryzujetakżezasadędyspozycyjności.Zatemto,
czystronaskorzystazdostępnychnarzędziiinstytucjiochrony,pozostawio-
nejestwyłączniedojejdecyzji.
Przejawemdyspozycyjnościjestdecyzjazarównoozainicjowaniupostę-
powaniasądowegopoprzezwniesieniepozwu,wyboruformyobrony,jak
iocofnięciupozwu.Podstawowymzałożeniemwypływającymzzasadydys-
pozytywnościjestpełnaswobodawzakresiekształtowaniasytuacjiproce-
sowejstrony,którajestuzależnionaodjejwoliipodejmowanychczynności.
Otym,czymamydoczynieniazzasadądyspozycyjności,czyteżoficjal-
ności,decydujeto,którympodmiotomprzysługujądaneuprawnienia.Jeśli
bowiemmówimyotym,żetostronypostępowaniamogądecydowaćoro-
dzajuicharakterzeczynności,mamydoczynieniazzasadądyspozycyjności.
Jeżelinatomiastswobodawpodejmowaniudecyzjiidziałaniudotyczysądu
iprokuratora,mowajestozasadzieoficjalności.
Zuwaginaszerokiepodejściedonaczelnychzasadpostępowaniacywilnego
zasadarozporządzalnościsensustrictowprocesiecywilnympostrzeganajest
jakopolegającanaprzyznaniustronomprawarozporządzaniaswoimpod-
miotowymprawemcywilnymiprocesowymiśrodkamijegoochrony[11].
Zakresdyspozycyjnościmaterialnejmożebyćpostrzeganyjakorozporzą-
dzalnośćprzezstronyichprawamipodmiotowymiocharakterzematerial-
noprawnymwtokupostępowania(np.możliwośćwszczęciapostępowania
bądźcofnięciaroszczenia),natomiastdyspozycyjnościformalnej(proce-
sowej)-jakoobejmującykorzystaniezwszelkiegorodzajuzarzutóworaz
środkówobrony(np.wnoszenieśrodkówzaskarżenia)iwogólezwszelkich
dostępnychstronomorazuczestnikominstytucjiprocesowych[12].
4