Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Semantykaintonacji
21
badańnp.Hirst,PierrehumbertiHirschberg,Vaissière(Hirst,DiCristo1998;
Hirst2005;Pierrehumbert,Hirschberg1990;Vaissière2008)wydajesięcelowe
wyróżnienienastępującychfunkcjiintonacji:
1)
Indeksowa(wskazującacechyindywidualnelubidentyfikująceprzynależność
społeczną,regionalną).Zakresorazsposóbzmianwysokościtonu,średnie
położeniegłosustanowiąpodstawędlaocenywieku,płci,specyficznych
cechwymowy,osobowościmówcy,np.(Rose2006).Wykorzystaniecha-
rakterystycznychstrukturintonacyjnychmożewskazywaćokreślonąregio-
nalnąlubspołecznąprzynależnośćmówcy,np.tzw.wzrostkontynuacyjny
nakońcuwypowiedzideklaratywnejmożeoznaczaćmówcęzregionuwiel-
kopolskiego.
2)
Leksykalnaisyntaktyczna.Funkcjatazwiązanajestzprozodycznąsegmen-
tacjąwypowiedzinajednostkiznaczące(Hirst,DiCristo1998).Segmenta-
cjawypowiedzinapodstawietakichjednostekjestpierwszymetapemprzy
parametryzacjiciągłegoakustycznegosygnału.Wynikisyntaktycznego
iintonacyjnegofrazowaniasąbardzopodobne,aleniemusząsobiedokład-
nieodpowiadać.Intonacjawniektórychprzypadkachujednoznaczniaróż-
nestrukturyskładniowe(np.kiedyzbieraliście?/kiedyzbieraliście?lub:czy
tonajlepszaporadnia?/czytonajlepszaporadnia?).Następnymetapem
segmentacjijestokreśleniemiejscawystąpieniaakcentu.Wielejęzyków
zachodnioeuropejskichmawięcejniżjedentypakcentu(Halliday1967;
Hirst,DiCristo1998;Ladd2008;Lewis1986;Pierrehumbert,Hirschberg
1990).Koniecznejestzatemzarównorozpoznanieakcentowanegoelemen-
tuwypowiedzi,jakiokreślenietypuakcentu.Wjęzykachtakichjakangiel-
ski,niemiecki,polskiznaczenieintonacjianalizujesięnapoziomiefrazy.
3)
Pragmatyczna.Odnosisięgłówniedotematycznegoumiejscowieniaakcen-
tu,podkreślenianowejinformacji,uwydatnienianajważniejszegoelemen-
tuwypowiedzi(Stefien-Batogowa1996).Przykładowo:tematyczneumiej-
scowienieakcentuwwypowiedziAniajedzienadmorzemożewygenerować
trzymożliwości:(a)Aniajedzienadmorze(odpowiedźnapytanieDokąd
jedzieAnia?),(b)Aniajedzienadmorze(odpowiedźnapytanieKtojedzie
nadmorze?),(c)Aniajedzienadmorze(odpowiedźnapytanieCzyAnia
jedzienadmorze?).Akcentkontrastywnyilustrująnastępującewypowiedzi:
Mówię,żeZosiamablondwłosy,anieczarne.CzarnewłosymaKasia.
AMarysianiemaczarnychwłosów,tylkooczy,awłosymabrązowe.
4)
Dyskursowa.Funkcjatabezpośredniozwiązanajestzokreślonąsytuacją
komunikacyjnąiaktamidialogowymi(Lewis1986).Manacelumiędzy
innymipodtrzymanieuwagirozmówcy,kontynuacjębądźzakończenie
rozmowy,nawiązaniekontaktu.Ważnąfunkcjąintonacjijestoznaczenie
