Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
UMYSŁ,SZALEŃSTWOIPSYCHIATRIAPRZEDFREUDEM
aktualnejfizykiczychemiiimimoopisuquasi-naukowymjęzykiembyła,zdaniem
krytyków,ekwiwalentemkoncepcji„duszy”
,pojawiającejsięwróżnychtradycjach
religijnych.SformułowaneprzezHelmholtzaprawozachowaniaenergiibyłodużym
wyzwaniemdlawitalizmuichociażuczniowieMüllerazpewnościąuwielbiali
iszanowaliswojegomentora,większośćznichodrzuciławitalizmiprzyjęłagłęboki
materializmiredukcjonizm,nastawionenazrozumieniezjawiskżyciowychzper-
spektywychemiiifizyki.W1845rokuBrücke,duBois-Reymondiczterechinnych
młodychfizykówzałożyłoDeutschePhysikalischeGesellschaf(NiemieckieTowa-
rzystwoFizyczne)wcelupromowaniaswojegopodejścia.Później,tegosamegoroku
spotkalisię,byzłożyćuroczystąprzysięgę,żewswoichbadaniachinauczaniubędą
wyjaśniaćzjawiskafizjologicznewyłączniezapomocąsiłznanychfizyceichemii
bądźspójnychzprawamiobowiązującymiwtychdziedzinach.Brückezajmował
stanowiskawBerlinieiKönigsbergu,w1849rokuzostałprofesoremfizjologii
naUniwersytecieWiedeńskim,gdziebyłwiernyzłożonejprzysiędzeinauczałfizjo-
logiijakosubdyscyplinyfizyki.
Jakpokażęwrozdziale2,BrückezostałważnymmentoremFreuda,natomiast
wrozdziale3przedstawię,wjakisposóbFreudstarałsięwpisaćwduchamaterializmu
swojegonauczyciela,łączącobserwacjekliniczneineurologięzzasadamizachowa-
niaenergiiisiły.W1895rokuFreudpodjąłpróbęspisaniatychwysiłkówwpostaci
„psychologiidlaneurologów”
,porzuciłjednaktenprojektjakospekulatywnyizdecy-
dował,żebyprzynajmniejkrótkookresowotraktowaćpsychologię,neurologięifizykę
jakoautonomiczneirozdzielnedziedziny,którychnarazieniedasięzintegrować.
Ostateczniepracaukazałasięw1950rokujakoProjectforaScientifcPsychology.
Mimoporzuceniapodejściaredukcjonistycznego,wmyśleniupsychoanalitycznym
Freudapojęciasiłyienergiinadalodgrywająważnąrolę(patrzrozdz.6).
UPRZYWILEJOWANIEŚWIADOMOŚCI
WpublikacjachFreudamożnaznaleźćnieliczneodniesieniadofilozofiiifilozofów.
NiemniejnaUniwersytecieWiedeńskimFreudbyłsłuchaczemwykładówFranza
ClemensaBrentano(1838-1917).Brentanowpłynąłnaruchfilozoficznyznanyjakofeno-
menologia,wktórympunktemwyjściajestdoświadczenie,niezaśpróbaidentyfikacji
pojęćtodoświadczenieumożliwiających.DlaBrentanopodstawowąobserwacją
podczasrozpatrywaniadoświadczeńbyłoto,żewszelkieaktyumysłowe(jakmyśli-
17
