Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
ROZDZIAŁ1
jegowłasnejaktywnościpoznawczej-wątpienia.Todoprowadziłogodosformuło-
waniasłynnejmaksymycogito,ergosum-„myślę,więcjestem”-którązawarłwopu-
blikowanymw1644rokudzielePrincipiaphilosophiae.Oznaczaona,żeistotączło-
wieczeństwajestbycieumysłem-czylimyślącym,świadomymbytem-ito
pojmowaniesiebiesamegojakoumysłujestwszystkimnamdanejakoabsolutny
pewnik.Naszaegzystencjapodpostaciąciała,atakżeresztaświatajestczymś,oczym
możnawnioskować,natomiastpunktemwyjściajestumysłiniczegonieznamylepiej
niżwłasnegoumysłu.Kartezjańskiemetodycznewątpieniewprowadziłopodział
międzyumysłemamateriąitymsamym-skoronaszeciałasąmaterialne-między
umysłemamózgiem.Descarteswierzył,żeabybyćumysłem,należybyćnieprzer-
wanieświadomym,równieżwtedy,gdyciałasąpogrążoneweśniebądźwtedy,gdy
naszemechanicznemózginiedziałająwrezultacie,powiedzmy,uderzeniawgłowę.
Wtakichstanachnaszumysł„wycofujesię”zciała,byponowniedoniegowrócić,
gdybędziejużwpełnisprawne.Niejesteśmywstaniepamiętaćświadomegodziała-
niawtrakcieepizodówsnuczynieświadomości,ponieważwtymczasiewnaszych
mózgachniepowstajążadnenowecielesneczymaterialnewspomnienia.
RezultatemmyśleniaDescartesabyłozdefiniowanieumysłuwkategoriachświa-
domościiuznanie,żetowłaśnieświadomośćjestkryteriumprzesądzającym,żecoś
jestumysłowe.Równieważnejestwskazanie,żestaranneprzyglądaniesięumysłowi
iodrzucanietego,cozawiłelubniejasne,jestostatecznymfundamentemwiedzy.
DualizmDescartesastałsiędominującąideązachodniejfilozofii.Ichociażcałe
pokoleniafilozofówsięztymniezgadzały,właśnieówdualizmobierałyzapunkt
wyjściawłasnychdalszychfilozoficznychrozważań.
SamDescartesdostrzegł,żedualizmzarównorozwiązywałproblemy,jakijekre-
ował.Byćmożenajważniejszedlapsychologówineurologówbyłowykoncypowanie,
wjakisposóbumysłimózg-skorosącałkowicieniezależnymibytami-mogąsięze
sobąkomunikować.DlaDescartesamiejscem,wktórymniecielesnyiniematerialny
umysłoddziaływałnacielesnyimaterialnymózg,byłaszyszynka,niewielkigruczoł
umiejscowionywsamymśrodkumózgu.ArgumentacjaDescartesazawyboremszy-
szynkiopierałasięnaobserwacji,żejesttojednaznielicznychpojedynczychstruktur
wmózgu;większośćmabowiemlustrzaneodbiciawlewejiprawejpółkulimózgowej.
Nawetwtedytenargumentniebyłtraktowanynazbytpoważnieitymsamym
probleminterakcjiumysłuimózgupozostawałnierozwiązany.
20
