Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
4.Podsumowanie
WprzypadkupaństwAfrykiWschodniejbyłatoAzja(Chiny,Indie),akrajeAfryki
ZachodniejnawiązałydialogzEuropą(Portugalia).
Trudnopowiedzieć,nailewtensposóbzdołałsięwAfrycekontynentalnej
rozwinąćtrwałyporządekprawnomiędzynarodowy.Niemożnajednakzpełnym
przekonaniemuznać,żetakiporządeknieistniał.Zjawiskanaturyprawnomiędzy-
narodowejwystępowaływwielumiejscach.Zaliczamydonich:szczątkowądyplo-
macjęwpostaciposelstwadhoc,reguływypowiadaniaikończeniawojen(mniej
ichprowadzenia)czyzasadyhandlunmiędzynarodowego”.Dialogprowadzony
wtensposób,choćmożewyizolowany,opierałsięnaklasycznychinstrumentach
prawamiędzynarodowego.
Piszącoafrykańskimprawiemiędzynarodowymmusimyrównieżpamiętać,
żetaknazwanyzespółnormbyłpoddanylekkiejkorekcie,jakawynikałazespe-
cyfikipolitycznejregionu.Normystosowanewrelacjachzewnętrznychtychpod-
miotówniebyłyprzecieżzespołemnormuznanychwcałymregionie.Systemowo
zaliczałysięniewątpliwiedozbiorunormkrajowychsystemówprawatychpaństw.
ZarównonaBliskimWschodzie,jakiwAfrycekontynentalnejreguły
temiałyumocowaniewreligii,choćczęstojedynieprzezceremoniał.Braktuwi-
docznegopowiązaniazachowaniazwiarą,takjaktobyłowstarożytnejGrecji.
Trudnoteżmówićowykształconejaksjologii.Raczejmamydoczynieniaznie-
pogłębionymsymbolizmemreligijnym,któryprzyjmowałcharakternormatywny.
4.
PrawomiędzynarodoweAfrykikontynentalnejwygasłowprocesiekolonizacji
wXIXw.,kiedymocarstwaeuropejskieprzejęłypodmiotowośćafrykańskąiprzy-
niosływłasnenormyregulująceichwzajemnerelacjewtymobszarze.
97
2019-Muszyński-Siła,norma,idea.indd97
31.07.201910:05:19
