Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
wysokościkaryzatouchylaniesię.Podatnikwopisywanymmodeludokonuje
wyborupomiędzydwiemastrategiami:możezadeklarowaćdochódfaktycznie
osiągniętyI,którybędziepodlegałopodatkowaniuobowiązującąstawkąpodat-
kową
TI
(),
lubzadeklarowaćdochódniższyookreślonąkwotęCodfaktycznie
osiągniętego,czylidochódwwysokości
ICJeśliwybierzetędrugąstrate-
–.
gię,osiągnięciekorzyścibędziezależałoodtego,czyzniżeniedeklarowanego
dochoduzostaniewykryteprzezkontrolęorganówpodatkowych.Wwypadku
wykryciategofaktuwymierzonazostaniepodatnikowikara
F
=
FIC
(,),
któ-
rejwysokośćbędzieuzależnionaalboodkwotyzaniżonegodochoduC,albo
odwysokościzaniżeniazobowiązaniapodatkowego
TI
()
−
TIC
(–).
Oznaczając
prawdopodobieństwoprzeprowadzeniakontroliiwykryciazaniżeniadeklarowa-
negodochodujakop,oczekiwanekosztyzaniżeniadeklarowanegodochoduEC
możnaokreślićnastępująco(Kirchler,2007,s.106):
EC
=
pTI
⋅
[()
+
FIC
(9)](1
+
−
p
)[(
⋅
TI
−
C
)]9
cojestrównoznacznezzapisem:
ECTI
=
()
+⋅
pFIC
(9)(1
+
−
p
)[(
⋅
TI
−
C
)
−
TI
()].
Zgodniezteoriąracjonalnegowyboru,oczekiwanekosztyzaniżeniadekla-
rowanegodochodusąporównywanezestałymikosztamiT(I).Racjonalnypo-
datnikpodejmujedecyzjęonieuchylaniusięodopodatkowania,jeżeliD,czyli
różnicapomiędzytymikosztami,wyrażonanastępującymwzorem:
D
=⋅
pFIC
(9)(1
+
−
p
)[(
⋅
TI
−
C
)
−
TI
()]9
jestdodatnia.Ztegowzględu,że
D
=
DpF
(,)
jestfunkcjąrosnącą,zwiększenie
prawdopodobieństwawykryciazaniżeniadeklarowanegodochoduiwysokości
karyzwiększaprawdopodobieństwozadeklarowaniaprzezpodatnikarzeczywi-
stegodochodu.
Modeloporupodatkowegopodlegałwielumodyfikacjom.Kolejniautorzy
uzupełnialitenmodelododatkowezmienne.PomimobowiemwdrożeniawSta-
nachZjednoczonychwnioskówwynikającychztegomodelupoprzezpodnie-
sieniewysokościirozszerzeniezakresukarzauchylaniesięodopodatkowania,
skalategozjawiskawlatachosiemdziesiątychXXwiekunadalsystematycz-
nierosła.WmodeluoporuzmodyfikowanymprzezS.ScotchmeraiJ.Slem-
roda(1989,s.17)przyjętozałożenie,żewraziewykryciazaniżeniadochodu
doopodatkowaniawysokośćpodatkuokreślanegowdecyzjachwydawanych
pozakończeniukontrolijestuzależnionaodkontrolującego.Możeonbowiem
25
