Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
16
1.Polskatożsamośćnarodowaagórnośląskatożsamość…
Występujeonawtrzechzasadniczychwariantachzwiązanych
zodmiennymipostaciamietniczności:etnicznościseparacyj‑
nej,etnicznościpolitycznejietnicznościnierównościowej.Owe
rozróżnieniamającharaktertypologiczny,aanalizaempirycz‑
nychprzejawówtożsamościkonkretnejzbiorowościmożeuka‑
zaćichłącznewystępowaniewróżnychproporcjach(Bokszań‑
ski,2005:88).
Oetnicznościseparatystycznejmówimywtedy,gdypodtrzy‑
mywanietożsamościprzeznależącedodanejgrupyspołecznej
jednostkisłużyprzedewszystkimnakreśleniuliniidemarkacyj‑
nejpomiędzyDswoimi”aDobcymi”.Przykłademtakiejgrupyet‑
nicznejjestspołecznośćokołopięciusetDCzechów”oddrugiej
połowyXVIIIwiekuzamieszkującaZelów,miejscowośćnieopo‑
dalŁodzi,którychwyróżniawyznawanareligia(BraciaCzescy)
iposługiwaniesięDjęzykiemzelowskim”(językróżniącysięod
współczesnegoczeskiegolicznymizapożyczeniamizjęzykapol‑
skiego).
Opartanaetnicznościpolitycznejtożsamośćniejestzbudo‑
wananawynikającychztradycjiwięziach,wartościachisenty‑
mentach,alejestrezultatemstrategicznegowyborudokonanego
przeznależącedodanejgrupyspołecznejjednostki.Przykładem
takiejgrupyetnicznejjestskupiskoRusinówzamieszkujących
KarpatyWschodnienapograniczuPolski,SłowacjiiUkrainy.
Oetnicznościnierównościowejmówimywtedy,gdynaproce‑
sykonstruowaniatożsamościgrupyspołecznejmiałmiejscesil‑
nywpływkulturygrupydominującej,posiadającejwładzępoli‑
tycznąisprawującejkontrolęnadstrukturamiżyciaspołecznego
państwowejzbiorowości,wramachktórej,opróczniej,egzystują
takżeróżnegrupyetnicznebądźmniejszościnarodowe.Celem
dominującejzbiorowościjestasymilacjamniejszościzapomo‑
cąprawaiaparatuprzymusu,cowdłuższejperspektywiemoże
oznaczaćjejkulturowąlikwidacjęalboperyferyzację,poto,aby
pojakimśczasiedominującysystemaksjologicznystałsięoczy‑
wistąkulturowąpodstawąwszystkichstosunkówmiędzygrupo‑
wych(Mucha,1999:31).Istotnymczynnikiemwpływającym
naproceskształtowaniaetnicznejtożsamościnierównościowej
