Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wypadazacząćodtego,żezwymienionychwyżejmiejscwKro-
nicejedynymniekwestionowanymUjuwenalium"jestdystychroz-
poczynającyrozdział18.wksiędzeI:
Rzadkitoptak-jakFeniksnaziemi-zgodawśródbraci,
Rzadziej-bykrólówdwórzgodnienajednąwsiadłłódź45,
wktórympobrzmiewaechoSat.VI165:Uraraavisinterrisnigro-
quesimillimacycno"(Urzadkiptaknaziemipodobniejakczarny
łabędź")46.JakjednakzauważyłwobjaśnieniachPlezia,formułka
raraavisinterriswśredniowieczunależaładowyrażeńprzysłowio-
wych,odnotowywanychwwielutekstach47,Kadłubekmógłjąwięc
zacytowaćzpamięcilubzinnegoźródłaniżtekstJuwenalisa.Nie
możnazatemwykluczyć,żekronikarzprzytaczajązPolikratyka,
wktórymfrazatapojawiasięconajmniejdwukrotnie:wksiędze
pierwszej(I6:UQuandoquidemhaecraraavisest")orazósmej(VIII11:
Uraraavisinterrisnigroquesimillimacigno")48.RównieżwPolikra-
tyku(III4)WincentymógłprzeczytaćczterywierszezJuwenala
(Sat.III100-103)49zawierającefrazęcachinnoconcutitur,znanątakże
zKroniki(III11)iprzezPlezięuważanązaUjuwenalium"50.Polemizo-
wałaznimKatarzynaChmielewska,którejzdaniemsłowatesąjed-
nymztypowych(pospolitych)określeńzachowaniaśmiejącegosię
człowiekainiemożnaichidentyfikowaćzkonkretnymutworem51.
CytatwPolikratykuzdajesięjednakwskazywaćnacośinnego,to
znaczynabliższyniżzakładałauczonazwiązektegozwrotuzsatyrą
Juwenala.
Jakjużwspomniano,dyskusyjnejestpochodzeniewspomnianego
wprologuKodrusa.Identyfikowaniegozubogimpoetąztrzeciej
satyryJuwenalawydajesięwątpliweibyłokwestionowaneprzez
Plezię,azanimprzezChmielewską,którzyskłanialisiękuutoż-
samieniuKodrusazewspomnianymprzezKadłubkaniecodalej
(II27)królemAten.Przemawiazatymnietylkoidentyczneokre-
ślenieobupostaci:pannosus(Ułachmanamiokryty"),będącezresztą
reminiscencjązEpitomyJustyna,lecztakżefakt,żepozostaliwro-
gowieteatruwspomnianiwPrologu-AlcybiadesiDiogenes-zwią-
45Kronikapolska,s.32;por.ChronicaPolonorum,s.23:URaraauisinterrisfratrum
concordia,Fenix/rarior,utsocianauigetaularate".
46IuniusDecimusIuvenalis:Saturaesedecim…,s.66.Przekładza:H.Markie-
wicz,A.Romanowski:Skrzydlatesłowa.Warszawa1990,s.285.
47Zob.H.Walther.ProverbiasententiaequeLatinitatismediiaevi.Sprichwörter
undSentenzendesMitelaltersinalphabetischerAnordnung.Teil4.Götingen1966,
s.522,nr26560.
48IoannesSaresberiensis:Policraticus…,T.1,s.43,T.2,s.301.
49Ibidem,T.1,s.178.
50ChronicaPolonorum,s.98.
51K.Chmielewska:Rolawątkówimotywówklasycznych…,s.94-95.
33
„GrecyzmJuwenala”.GlosadoprologuKronikiMistrzaWincentego
