Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
4G.Davenport:Przedmowa
dowydaniaamerykańskiego.
W:V.Nabokov:Wykłady
oDonKichocieś,s.16-17.
5OkreśleniesamegoKarte-
zjuszazpierwszejstronicy
Medytacjiofilozofiipierwszej.
6Kartezjusz:Medytacje
ofilozofiipierwszej.Przeł.
J.Hartman.Kraków2004,
s.32.
21
HiszpaniaFilipaIIbyła,naswójsposób,donkiszoteryjna.Jej
szlachtaparadowaławzbrojach,wjakichżadenkawalerzy-
stanieodważyłbysięstanąćdobitwy.Filip-znanycwaniak,
plotkarzikutwa-miałzwyczajnaprzeglądywojskwysta-
wiaćnabacznośćwłasną,pustązbroję.Samtymczasemsie-
działwpałacu,wotoczeniulubieżnychtycjanów,isprawdzał
rachunkialboczytałikomentowałnamarginesiewszyst-
kielistywysyłaneiotrzymywaneprzezgęstąsiećambasad
iszpiegów[ś].TakjakDonKichot,żyłwświeciemarzeń,
któregoiluzorycznatkankawciążgdzieśsięprzecierała.Palił
nastosachheretyków-alejakodróżnićheretykaodniehere-
tyka?Czyżnieutknąłwtejsamejpułapceepistemologicznej,
coDonKichot,którywstadziebaranówwidział,coprawda,
barany-aleiMaurów?OkrutniszpiedzyFilipaustawicz
-
nieprzywodzilidoizbytorturludzideklarującychsięjako
uczciwikatolicy,podejrzewającichoto,żesą(trzebatylko
znaćsposóbwydobyciaznichprawdy)fałszywymikonwer-
tytami,czylihumanistami,protestantami,Żydami,muzuł-
manami,ateistami,czarownicamiiBógwiekimjeszcze.
Europaprzeżywaławówczasokreszachwianiapoczuciarze-
czywistości.HamletdrażnisięzPoloniuszem,ukazującmu
wieloznacznekształtychmur.ADonKichotoszukujesamsie-
bie-ijestwtejroliucieleśnieniemniepokojówswojejepoki4.
Czywobectegokondycjanaszegohidalgi-owaplątaninazdro-
wegorozsądkuzobłędem-mogłabystanowićosobliwątranspo-
zycjęklimatuepoki?Epokirównierozchwianejiniestabilnejjak
wielkibrzuchSanchoPansywspartynatykowatychnogach?Być
może.Pewnejestnatomiast,żehistoriaeuropejskiejpowieściroz-
poczynasięwrazzwtargnięciemnascenępostaciszaleńca.
Szalonecogito
Gdyw1641roku(36latodwydaniapierwszegotomuprzygódDon
Kichota)KartezjuszrozpocznieUodnowaiodpodstaw"5budowanie
gmachunowożytnejfilozofii,niechybnieskonfrontujehomoratio-
naliszobłąkańczymszeptemszaleńca:
Jakmógłbymprzeczyć,żeteręceitociałojestmoje,oilenie
miałbymbyćzarazempodobnydowieluchorychpsychicz-
nie,którychmózgisątakzmieszaneizaćmioneprzezczarne
waporyżółci,iżtwierdząuparcie,żesąkrólami,będącnędza-
rzami,żesąodzianiwzłotoipurpurę,będącnadzy,alboteż
wyobrażająsobie,żesądzbanemalbożemająciałozeszkła.
Czyżniebyłbymrównieszalonyjakooni,gdybymkierował
sięichprzykładem?6
EkonomiaszaleństwawPamiętnikuwariata…
