Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
„ŚląskieStudiaPolonistyczne”2018,nr2(12)
ISSN2084-0772(wersjadrukowana)
ISSN2353-0928(wersjaelektroniczna)
DOI10.31261/SSP.2018.12.02
KacperBartczak
uniwersytetłódzki
Odwierszajakoorganizmumówiącego
powierszjakoformalnepolewielościowe
Etappierwszy:wierszjakoorganizmmówiący
Wpewnymokresiezacząłemeksperymentowaćzpojęciemwiersza
jakoUorganizmumówiącego”1.Koncepcjatamiałabyćpróbąprze-
myśleniapoezjipoabsolutnymicałościowymodrzuceniuwszelkich
modelidualistycznych,wszelkichpodziałównajęzykiświat,język
ijaźń,doświadczenieirzecz-samą-w-sobie,aleteżumysłiciało,
fizjologięimyśl,procespoznawczyiestetykę.Cobybyło,myślałem,
gdybyśmyprzestaliwidziećjęzykjakoabstrakcyjnegoMinotaura,
bestięlabiryntu,cośróżniącegosięoducieleśnionegobytuludz-
kiego.Tak,wiedziałem:językjestwcześniejszy,językmówiczło-
wieka,jesteśmywrzuceniwjęzyk.Ale,myślałemsobie,odczego
wkońcujestwiersz?
Jaknależałobymyślećowierszu,gdyby-możewłaśnieprzez
doświadczeniepoetyckie-zacząćtraktowaćjęzykjaknarząd,
zmysł,araczejregulatorpracyzmysłów,jakojednozpóldostępu
dorzeczywistości,pozostającewstałejzależnościiwewspółdzia-
łaniuzinnymipolami:fizjologią,somą,sferąkonceptualną,wolą,
sferąafektywną,emocjami.Każdaztychsfermogłabymieć-jak
zakładałem-swojemniejlubbardziejjęzykowemomenty,awięc
przyjmowaćróżnekształtywzależnościodstopniaUnałożeniasię
na”język,jednakwyznaczeniejakiejśregularnościtychnałożeń,
awięcmówienieostałejjęzykowościbądźniejęzykowościtych
przestrzeni,uznałemzadaremne.Ciałonaprzykładmastanyafek-
tywnebądźsomatyczne,któresąrodzajeminteligentnegobycia
wświecie,odmianąUrozumienia”,świadomegoiaktywnegouczest-
nictwawsytuacjach,alewachlarzrelacjitychstanówzjęzykiem
jestzbytniejednorodnyidynamiczny,bymówićostałejjęzykowo-
ści,niejęzykowościczynawetprzedjęzykowościtychobszarów.Ta
wymienność,zmiennaprzylegalność,współzależnośćbyły-zaczą-
łemsobiewyobrażać-kondycjąpewnejogólnejjęzykowości.Przy
czymprzezjęzykowośćrozumiałemturaczejcechęwiersza.Teza
1NawiązujędofragmentówksiążkiŚwiatniescalony(Bartczak,2009).Pojęcie
wierszajakoUorganizmumówiącego”jestpewnymzałożeniem,czyteżkoncep-
cją,doktórejzmierzawiększośćtekstówwtejksiążce.Najważniejszedyskusje
związaneztympojęciemznajdująsięjednakwrozdzialeWiersze,któresięzacho-
wują(s.170-207).
25
Odwierszajakoorganizmumówiącego…
