Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
12
CzesławBartula
ŻywotyKonstantynaiMetodego(dalej:ŻKM,ŻK,ŻM)2jakooryginalnedziełoli-
terackie,anietylkohistoryczne,sązróżnicowanepodwzględemtekstowym.Wpo-
szczególnychczęściachirozdziałachoprócztekstówdotyczącychwydarzeńhisto-
rycznychprzeplatająsięwróżnejproporcjitekstytreścibiograficzno-hagiograficznej,
religijno-teologiczno-filozoficznejiapologetycznej.
ŻKjakoobszerniejszaczęśćdziełaopowiadaszerzejopewnychwcześniejszych
wydarzeniach,odysputachprowadzonychprzezKonstantynazprzeciwnikamina
tematywiary,religii,Boga,TrójcyŚwiętejitp.,jakteżowprowadzeniujęzykasło-
wiańskiegodoliturgiikościelnej.WŻKznajdujemyteżciekawefragmentytekstów
ocharakterzehagiograficznym,jakopowieściocudachinadzwyczajnychczynach
bohaterautworu.
WedługrelacjibiografówKonstantynzajmowałczołowemiejscewpierwszych
latachdziałalnościmisyjnejbracisołuńskichiichpomocników.Miałonwszech-
stronnewykształcenieibyłwybitnymteologiem,filozofemifilologiem.Znałsze-
regjęzykóweuropejskichipozaeuropejskichiposługiwałsięnimiwwiększymlub
mniejszymstopniu.NatematlatnaukiKonstantyna,jegostudiówidziałalności
nauczycielskiejwcesarskiejakademiiwBizancjum,jakteżopracyprzekładowej
zjednegojęzykanadrugiorazowyprawachmisyjnychlubposelskichznajdujemy
sporowiadomościwspisanejpojegośmiercibiografii,wktórejKonstantynwystę-
pujezzaszczytnymprzydomkiem„Filozof”(ŻK,rozdz.III-VI,VIII-XIV).
ŻMpodwzględemobjętościjestprzeszłodwarazymniejszyodŻK,wzwiąz-
kuzczymjestbardziejzwięzły.Uzupełniaonirozwijatekstpoprzedniejbiogra-
fii,dodajenowefaktyiwydarzeniamającezwiązekzdziałalnościąMetodegopo
śmierciKonstantynaFilozofa,tj.poroku869.Dotychczasśw.Metodypozostawał
jakbywcieniumłodszegobrata,zbiografiijednakmożnawnioskować,żebardzo
pomagałKonstantynowiwjegopoczynaniachiściśleznimwspółpracował.Niebrak
teżwŻMtematykiteologiczno-historycznejifragmentówhagiograficznych,choć
wmniejszymstopniuniżwŻK.Wbiografiipodkreślanesązdolnościprawnicze
iadministracyjneMetodego,jakteżinnejegododatniecechy(ŻM,rozdz.II,IV).
ZbiegiemczasudoszedłMetodydogodnościarcybiskupa(ŻM,rozdz.X).
MetodykonsekwentniekontynuowałrozpoczętąwrazzKonstantynemFilozofem
pracęnadsłowiańskimjęzykiemliterackimiliturgicznym.Podkoniecżyciapra-
cowałusilnienadkolejnymiprzekładamitekstówbiblijnychzjęzykagreckiegona
-słowiańskiego,„BiuletynPTJ”,zesz.LVIII,Kraków2002,s.137-147;Zproblematykijęzyko-
znawczejw„ŻywotachKonstantynaiMetodego”,„Amoenitatesvelleporesphilologiae”,Kraków
2007,s.366-369.
2Por.:T.Lehr-Spławiński,„ŻywotyKonstantynaiMetodego”(obszerne).Przekładpolskize
wstępemiobjaśnieniamiwrazzdodatkiemzrekonstruowanychtekstówstaro-cerkiewno-słowiańskich,
Poznań1959;KonstantyniMetody.Zarysmonograficznyzwyboremźródeł,uzupełniłisłowem
wstępnympoprzedziłF.Sławski,Warszawa1967.CytatyzrozdziałówŻKMpodajęwedługstron
pierwszegozwymienionychwydań:„ŻywotyKonstantynaiMetodego”.Przekładzjęzykastaro-
-cerkiewno-słowiańskiego,wstępiobjaśnieniaT.Lehr-Spławiński,uzupełnienia,komentarzipo-
słowieL.Moszyński,Warszawa1988;F.Grivec,F.Tomżić,ConstantinusetMethodiusThessalo-
nicenses.Fontes,Zagrzeb1960.
