Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
CentralaZwiązkuPolakówwNiemczechitymrazemprze-
chytrzyłagestapowców,zdobywającdowódosobistyzfotogra-
fiąihitlerowskączarnąwroną,tzw.dowóddlaubogichistu-
dentów,jakiwystawiałyurzędypocztoweza50fenigów,po
poświadczeniulistonosza,iżznanazwiskodanejosobyzdorę-
czanychjejprzesyłek.Wymyślonoteżnazwiskołatwiejszedla
listonosza.WtensposóbOsmantzikzmieniłsięwEduarda
Asmansky’ego.Natonazwiskoszybkosięzapisujedoczytelni
inapływalnięorazkupujebiletpółrocznynawszystkielinieko-
lei.Poto,abymiećprzycorazczęściejzdarzającychsiękontro-
lachirewizjachnaulicach,wautobusachinakoleikilkaniebu-
dzącychpodejrzeńdowodówtożsamościnatosamonazwisko.
Tyleżeprzyszłomuterazżyć–jaksięokazało–przezsześć
kolejnychlatwlękuprzedzidentyfikowaniemprzezgestapo22.
Napoczątkusierpnia1939roku–napiszeOsmańczykpola-
tach–potymjakgogestapowlipcuszukałowOpoluiBerlinie,
jużniejakopoetyidziałaczaZwiązkuPolakówwNiemczech,
leczjakodezerterazWehrmachtu,ponieważnaponownepo-
wołaniedo67.pułkuwSzpandawie,skierowanenapocząt-
kuczerwca1939rokunastaryadresiprawdziwenazwisko,
niemógłodpowiedzieć.ZapadładecyzjaojegoucieczcezIII
Rzeszy,bowiemgroźbaaresztowaniastałasięprawiepew-
na,aszansebezpiecznegoukryciagwałtowniezmalały23.Był
wmatni,zostałamu–zdaniemkierownictwaZwiązkuPolaków
wNiemczech–jedynaidośćryzykownadrogaucieczki:poje-
chaćekspresemBerlin–Królewieciwyskoczyćzzamkniętego
wagonutranzytowegowpolskimkorytarzuwTczewie.Pona-
radziezprzyjaciółmikupiłbiletnapociągekspresowyBerlin–
Królewiecizzakupionymwcześniejnaratydużymidrogim
podświetlanymglobusemorazdużąwalizką,atakżeswoją
małą,zktórązawszepodróżował,wsiadłEduardAsmanskydo
pociąguirozłożywszygazety,zająłsięrozwiązywaniemkrzyżó-
wek.Zkonduktoremprzyszłodwóchumundurowanychgesta-
22Tamże,s.13.
23Tamże,s.32.
38
