Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
12
Wstęp
okazjiopracowańmonograficznychdotyczącychróżnychdziełarchitektury,
m.in.MuzeumŚląskiegowKatowicachorazgmachuUrzęduWojewódz-
kiegoiSejmuŚląskiegotamże5.W2012r.ukażesięmonografiaKarola
SchayeraautorstwaGeorge’aArbida:KarolSchayer,Architect(1900-1971):
APoleinBeirut.Niektórymarchitektompoświęconoodrębnehasławsłow-
nikachbiograficznych,przedewszystkimwPolskimsłownikubiograficznym
(Franciszek
Krzywda-Polkowski,
Marian
Lalewicz,
Tadeusz
Michejda,
WacławNowakowski,AntoniOlszewski,JózefRybicki,KarolSchayer)oraz
Chorzowskimsłownikubiograficznym(WitoldCzeczott-Danilewicz,Witold
Eyssmont,JózefKoziełek,TadeuszMichejda,AntoniOlszewski,Stanisław
Tabeński).
WswojejpracyOdorowskizauważa,żepoczątkowo,po1918r.,Katowi-
ce(iszerzej:województwośląskie)nieposiadaływłasnejkadryarchitekto-
nicznej.Działającydo1918r.przedsiębiorcyniemieccyniemoglizprzyczyn
politycznychprojektowaćibudowaćwsposóbjawny,zwłaszczawobrębie
architekturypublicznej.Potrzebybyłyjednakogromne.NowarolaKatowic,
jakostolicywojewództwa,orazpolskicharaktertychziemwpłynęłyna
wzmożonyruchbudowlanyidyskusjęnadkwestiąpolskościstosowanych
form.Śląskprzyciągałfachowcówzróżnychregionów.Abyobjąćstanowisko
wnajważniejszychinstytucjach,czyliŚląskimUrzędzieWojewódzkimima-
gistratach,należałospełnićkryteriumwykształceniaorazznajomościjęzyka
polskiego.Niestety,ostatniwarunekczęstostanowiłproblemdladawnej
wyższejiniższejkadrytechnicznej.Wzwiązkuztymnależałojąszybko
zastąpićosobami,którenawetwminimalnymstopniuspełniałytewymogi.
Niebezznaczeniabyłakwestialojalnościwobecodrodzonegopaństwapol-
skiego.SymptomatycznajesthistoriakarieryzawodowejEugeniuszaPogody
chejdy,w:OpolskiŚląsk-TadeuszMichejda,WładysławMichejda,red.W.NAGENGAST,Kat.
2000,s.27162;J.ZAWADZKI,ArchitektZygmuntGawlik1895-1961.Szkicbiograficzny,„Rocz-
nikMuzeumwGliwicach”1994,T.10,s.2131238;F.BURNO,ZygmuntGawlik(1895-1961).
Architektkatedrykatowickiej,Kat.2003;M.WIŚNIEWSKI,LudwikWojtyczko.Krakowskiarchi-
tektikonserwatorzabytkówpierwszejpołowyXXw.,Kr.2003;R.SOLEWSKI,Franciszek
Mączyński(1874-1947).Krakowskiarchitekt,Kr.2005;R.SOLEWSKI,FranciszekMączyński
iwspólnotasztukwarchitekturzemiasta.Realizacjaidei„Gesamtkunstwerk”wewczesnejtwór-
czościkrakowskiegoarchitekta,„RocznikKrakowski”1995,s.971116;R.SOLEWSKI,StaryKra-
kówFranciszkaMączyńskiego,„RocznikKrakowski”1996,s.1171138.
5Zob.m.in.D.GŁAZEK,BudynekMuzeumŚląskiegowKatowicachwdwudziestoleciu
międzywojennym,w:ZdziejówsztukiGórnegoŚląskaiZagłębiaDąbrowskiego,red.E.CHO-
JECKA,Kat.1982,s.27134;H.SUROWIAK-KUSIDŁOWA,WnętrzareprezentacyjnegmachuUrzę-
duWojewódzkiegoiSejmuŚląskiegowKatowicach.Wybranezagadnienia,w:SztukaGórnego
Śląskanaprzecięciudrógeuropejskichiregionalnych,red.E.CHOJECKA,Kat.1999,
s.2271251;D.GŁAZEK,A.LINERT,K.KRZYŻANOWSKA-RUBIN,MiejskiDomLudowywCho-
rzowiewlatach1934-1939.Zarysdziałalności,w:„ZeszytyChorzowskie”2002,T.7,red.
Z.KAPAŁA,s.661137;D.GŁAZEK,MichejdaTadeusz,w:ChSB2007,T.1,red.Z.KAPAŁA,
s.2671268.
