Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
12
GubernatoriwicegubernatorwKrólestwiePolskim...
miałanacelurusyfikacjęaparatuwładzy,awkonsekwencji-spo-
łeczeństwa.Totalnyzasięgtychdziałańobejmowałwykorzystanienie
tylkowojskaiadministracji,aleteżsądownictwa,szkolnictwairosyj-
skiejcerkwiprawosławnej,dolikwidacjinarodowościpolskiejjakozja-
wiskakulturowegoiograniczeniagodoróżnicnapoziomiefolklory-
stycznym(ludowym).ByłtoprzejawostatecznegoodejściaImperiumRo-
syjskiegoodzasaduniwersalizmuwstronępaństwanacjonalistycznego,
coostateczniebyłojednązprzyczynjegoupadku.Wnajnowszychpu-
blikacjachrosyjskichpojawiasięjużcałkiemotwarcieteza,żeupraw-
nionejestporównywaniezarządzaniaKrólestwemPolskimiziemiami
zaborurosyjskiegodostosunkuFrancji,WielkiejBrytaniiiNiemiecdo
kolonii.3
Procesdepolonizacjiadministracjiterenowejwpierwszejkolejności
objąłstanowiskagubernatorówiwicegubernatorów,akluczowymmo-
mentembyłareformaadministracjiterenowejKrólestwaz1867r.Co
prawda,niepodporządkowanomiejscowejadministracjiprawuogólno-
państwowemu,alewciążodrębnadlaKrólestwaustawabardzosilniewzo-
rowałasięnanim.Reformaoznaczałam.in.likwidacjęstanowiskgu-
bernatorówcywilnych,którychpozycjaustrojowaewoluowałaodpreze-
sówkomisjiwojewódzkichprzemianowanychnagubernatoróww1837
rpowołaniestanowiskbardzozbliżonychkompetencyjniedoguberna-
torówrosyjskich.Nowestanowiskawyposażonowlicznekompetencje
ocharakterzepolicyjnym,ajednocześniepodporządkowanoimwydziały
rządówgubernialnychiprzydzielonodopomocystanowiskowiceguber-
natora.Ponadtogubernatoriwicegubernator,każdywzakresiepowie-
rzonychkompetencji,przewodniczyłobradomprezydiumrząduguber-
nialnego.
Omawianestanowiskazlikwidowanonadługopoewakuacjiadmini-
stracjirosyjskiejKrólestwawgłąbRosji,jużpowybuchurewolucji-osta-
teczniedekretemrządusowieckiegoz29sierpnia1918r.4
Wkwestiigranicchronologicznychnasuwająsięjeszczedwieuwagi.
Popierwsze,Dczynownikirusskogoproischożdienija”pojawilisięwKró-
lestwienaadekwatnychstanowiskachprzed1867r.,jeszczewczasietrwa-
niapowstaniastyczniowego,podkoniec1863r.ipóźniej,aobsadzanonimi
posadygubernatorówcywilnych,potemwicegubernatorów.Podrugie,na-
3Ю.Л.Злобин,Институтгенерал-губернаторскойвластиРоссийскойимперии
всовременнойзарубежнойисториографии,DВестникОренбургскогоГосударственно-
гоУниверситета”2009,nr10(104),oktjabr,s.11.
4J.Zaborowska,Ustrój,dziejeiaktaKancelariiGubernatoraWarszawskiegozlat
1866-1917,DArcheion”1969,t.51,s.148.
