Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
ŚWIAT–eksplikacja
37
kogoś/pognać/wypędzić/poprowadzić/wysłać/wysyłać/posyłać/wyprawić
/zabraćkogośwświat,kogo(się)wświat!wpodróż(zagraniczną)’SSFr;wydać
wświat!wydaćzamąż’FolkŁodz221.
Ś.wtradycjiludowejjesttakżemiejscemtułaczki:błąkaćsię,kręcićsię,
tłucsię,tułaćsię,wałęsaćsię,włóczyćsiępoświecie!włóczyćsięporóżnychoko-
licach,krajach,wróżnychkrajach’SSFr;tułaćsięświatemPieśŚl2/588.Wfolklorze
poświeciebłąkająsięosoby/bytyniemająceswojegomiejscawświecie/wspo-
łeczności:duszeFischLud127,upioryK48Ta-Rz276,sierotyDygKat127,żebracyDygKat
114,Żydzinp.165B,CyganiePSL1992/2/36–wpieśnipogrzebowej:zatwardziałedusze
plątająsiępoświecie,szukającdlasiebiemiejsca–prosząoprzyjęcie:lasy,góry,
pola,łąki,morza97.
Światnaopak.WyobrażeniuŚ.normalnegotowarzyszywkulturzelu-
dowejideaświatanaopak,światawywróconegodogórynogamiSimFol116,118,122.
Rytualnymczasemuobecnianiatejideibyłkarnawał,kiedydomyodwiedzalimęż-
czyźniprzebranizakobiety,auczestnicyobrzędowychobchodówwygłaszaliżar-
tobliwetekstytypu:Chodzimypokusaku,życzymywamdobregoroku!Myjesteśmy
zkrajudalekiego,zzadunajuszerokiego,gdziepłotykiełbasamigrodzo,dogóryno-
gamichodzoBartPANLub1/392.
Nakonwencjiświatanaopakopierająsięludowepieśniżartobliweokusym
Janku,coopasywałsiękijmi,podpierałsięworkiemBartPANLub4/648;wkawałach
ogłupcach,którzynaganiająświatłodociemnegodomuEtnl1994Bart167,KrzPBLnr1245.
Absurdalnychobrazówniebrakwrymowankachdziecięcychtypu:Powiemwam
kazanie:zjadłmipiesśniadanie,japsaopiec,wyleciałzniegomalowanychłopiec,
aztegochłopcabaraniowca,aztegobaranamlekoiśmietana,aztejśmietany
kościółmurowanyidotegokościołaniktniechciałchodzić,musiałksiądzzorganistą
napowrózkuwodzićBartPANLub3/69–70.
Zupełnieinnystatusmająmitologiczne,wierzenioweprzekazyopowstaniu
świata157–163,164,katastroficznewizjekońcaświata152,atakżebajki,wprowa-
dzającejawną,zgóryzałożonąfikcjęinieprowokującedokonfrontacjizobrazem
świata„normalnego”,por.171–179,181,183,186;podobniemasięrzeczzpieśniamiko-
lędniczymi,życzącymi,wktórychświatjestprzedstawianyhiperboliczniewkon-
wencji„magiispełnionej”BartPANLub1/226–230,atakżezagadki,np.2a,2b,4Biprzysło-
wia22A,27B,31,będąceprzejawamikreacjimetaforycznej.
Ś.jestdomem:DlasierotyojcemjestBóg,matką–ziemia,domem–cały
świat142.Wpisanejpoezjichłopskachatamazasufitkopułęnieba,zaścianycztery
stronyświata,żarówkąjestksiężycisłońce215.Wprzysłowiachświatjestmiejscem
czasowegoprzybywaniaczłowieka–gospodą15.
Ś.towieś:słońce(jakdąb)stoinaśrodkuwsi(=świata)2.Wprzemowie
weselnej–Ś.jakpustepole:ojcowie(=rodzice)wyprowadzajądziecizdomu
naświat,podobniejakptakiswojeptaszętanapustepole76.
Światjeszkołóm,abiydanejlepszymrechtorym29;ojcem:fraz.miećświat
zaojca!onieślubnymdziecku’PieśŚl1/384;bliskaosobamożebyćkomu,dlakogo
światem,całymświatem!absorbowaćcałkowicie’SSFr.
Ś.toludzie:fraz.żyćzeświatem!utrzymywaćstosunkizludźmi’SSFr;por.
fraz.światludzki!ludzie’SSFr,jakpostępowaćnaludzkimświecieK8Krak112.
