Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
20
Architektura
itychobiektów,którychpolitycznywymiarmógłsięwydawaćmniejoczywisty.
Przykłademmogąbyćschodywbudynkuprzyul.Koszykowej55wWarsza-
wie,któreprzezwieluużytkownikówsąuznawanepoprostuzaniewygodne.
ZupełniejakbycelowomiałyzniechęcićuczniówVRządowegoGimnazjum
Filologicznegodobiegania3.Stanowiąvbłąd”sztukibudowlanej,który,gdyby
zostałpopełnionycelowo,byłbyzaskakującymprzykłademświadomegood-
rzuceniazasadergonomii.
Wokresiemiędzywojennymnapółpiętrzewspomnianejklatkischodowej
wmurowanofragmentmozaikizezburzonegosoboruAleksandraNewskiego.
OkazałabryłaświątyniwznosiłasięnaplacuSaskimiodgrywałapodobnąrolę,
jakPałacKulturyiNaukipoIIwojnieświatowej:byłaznakiemwprzestrzeni
miasta,symbolemrosyjskiegopanowania.Wrazzodzyskaniemniepodległości
pojawiłysięplanyzburzeniategopomnikacarskiejwładzy.Rozgorzałaożywio-
nadyskusja,wktórejzwolennicyrozbiórkistarlisięzestosunkowonieliczną
grupąobrońcówsoboru.Zazachowaniembudowliopowiadałsięm.in.Antoni
SłonimskiorazsenatorWiaczesławBogdanowicz,którylatem1924r.nawoły-
wał,byzaprzestaćrozbiórkiświątyni.
Dopókion[sobór-przyp.BC]stoi,jestnajlepszympomnikiemdlaprzyszłych
pokoleń,uczącymje,jakmożnaszanowaćistrzecswojejojczyzny,rozebrany
będziehaniebnympomnikiemnietolerancjiiszowinizmu!Niesposóbnie
zwrócićuwaginato,żewtymsoborzesąwybitnedziełasztuki,wktórewło-
żonowieleduchowychsiłnajlepszychsynówsąsiedniegonarodu-ici,którzy
tworzylitedziełasztuki,niemyśleliożadnejpolityce4.
Nawetjeślisenatormiałracjęiarchitekci,LeontijNikołajewiczBenoisoraz
współpracującyznimartyści,ovżadnejpolityce”niemyśleli,toprzesłanki
towarzysząceinicjatorowibudowy,generałowi-gubernatorowiIosifowiWła-
dimirowiczowiHurko,byłynawskrośpolityczneiobliczonenawzmocnienie
procesówrusyfikacji.Gdylosświątynibyłjużprzesądzony,StefanŻeromski
3A.Kędziorek,Conammówiąsiedzibyszkółarchitektury,vAutoportret”2018,
nr1(60),s.47.
4J.Łabyncew,Ł.Szczawinska,Jakburzonosobórśw.AleksandraNewskiego,vPrze-
glądPrawosławny”2006,nr7(253),s.20.
