Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
12
GrażynaStachyra
StanisławFornal2wroku1995i1996przeprowadziłwywiadyzpięciomatwór-
czyniamivRadiaMajdanek”
.Ichwspomnieniastanowiąkanwęaudycjidostępnych
waudialnychzbiorachRadiaLublinS.A.(Fornal1995a;1995b;1996a;1996b).
SłowaDanutyBrzosko-MędrykodnoszącesiędovPodwieczorkuprzymikro-
fonie”wkontekściebrutalnościobozowychwarunkówwydająsięfantazmatem.
AjednakvRadioMajdanek”byłofaktem.Funkcjonowałood13lutegodopocząt-
kumaja1943roku3.Byłotoradiosymboliczne,beztechnologicznegozapośredni-
czenia.Więźniarkiodtwarzałyzpamięciaudycjeradiaprzedwojennego.Stworzyły
wobozowymbarakunadawczo-odbiorcząwspólnotę-dziękinarracjiprzypomina-
jącejprogramradiowy,wktórymznalazłosięmiejscenaśpiew,rozrywkę,edukację
isztukę.Kobietystworzyłyradiomówionezpamięci.Słowawybrzmiewające
wbarakuobozowymukładałysięwporządekaudycji.Mowaradia,jegonarracja,
stałasięsposobemujmowaniasensurzeczywistości;mówiące(spikerki)isłucha-
jącestałysięcentrumswoistejlogosfery,wktórejsamprocesdekodowaniaiprzy-
swajaniatreścimiałznaczenieterapeutyczne:pozwalałnaindywidualnąkreację
przedwojennychświatów,nadowolnośćinterpretowaniawierszy,piosenek,opo-
wiadań.Słuchaczkinadawałysłowomindywidualneznaczenia,ataintelektualna
pracapomagałaimtakżeodnaleźćsensichegzystencji.Głosradiastałsięistotny
wtymsensotwórczymprocesie.MatyldaWoliniewska,inicjatorkaradia,podczas
wywiaduudzielonegoStanisławowiFornalowi21lutego1995roku,powiedzia-
ła:vKromkachlebajestpodzielna,alemałoobdzielna.Boileosóbmożnanakar-
mićkromką?Słowozaś,dobresłowo,jestniepodzielne,aleobdzielne.Zdajemisię,
żewłaśnietorobiłonasze«radio»-obdzielałodobrymsłowem”(Fornal1995a).
Głosprzywołującynarracjęradia
RysującwpamięciaudialnypejzażMajdanka,DanutaBrzosko-Mędrykpisa-
ła:vNocjestpełnamajaków.[ł]Wdalekimmieszkaniuzegarwybijamelodyj-
niegodziny.Tu,blisko,zawyłyzgłodniałepsy.Strzał.Drugi.Zabityczyuciekł?
folkloru,gromadziłprzedwybuchemwojnywiernąrzeszęfanów,htps://www.polskie
radio.pl/231/4402/Ksiazka/Rok1930/11(dostęp:24.04.2020).
2StanisławFornal,autorksiążkiAntenynadBystrzycą(PolskieRadioLublin,1997),
wktórejdużyrozdziałpoświęcavRadiuMajdanek”;autorsłuchowiskradiowychire-
portaży;wlatach1956-1975dziennikarzRozgłośniPRwKielcach,aod1975do1982
zastępcaredaktoranaczelnegoRozgłośniLubelskiej,htp://teatrnn.pl/leksykon/arty
kuly/stanislaw-fornal-ur-1933/(dostęp:12.12.2019).
3ProblematykęvRadiaMajdanek”iwszystkieprzypisybibliograficznezawieraarty-
kuł:L.Ripati-Torniainen,G.Stachyra,Tehumancoreofthepublicrealm:womenprisoners’
performed‘radio’attheMajdanekconcentrationcamp,vMediaCulture&Society”2019,
nr41,s.654-669,htps://doi.org/10.1177/0163443719848584(dostęp:13.08.2020).
