Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
30
1.PowstanieirozwójdziennikanSłowoPolskie”
opóźnienia,dziękideterminacjiA.Plutyńskiego,Z.Wasilewskiego,H.Szczepa-
nowskiej,S.StrońskiegoiJ.L.Popławskiego,którypowielunaleganiachnapisał
artykułwstępnypt.Cukier57.
WartowtymmiejscupodkreślićrolęFranciszkaRawity-Gawrońskiego,który
objąłmecenatnadperiodykaminarodowymi.Podkreślał,żejegomotywacjewyni-
kałyzpowodówideowych,niezaśzchęciposzerzaniawpływówwśrodowisku58.
WnSłowiePolskim”zostałtakzwanymreferentemdosprawyruskiej,jednakmimo
wsparciaokazanegodziennikowizarównowsensiefinansowym,jakiorganiza-
cyjnym,popewnymczasieodsunąłsięodścisłejwspółpracy.Opisującpoczątki
zarządzaniaredakcjąprzeznarodowychdemokratów,F.Rawita-Gawrońskizwracał
uwagęnachaosibrakprofesjonalizmu:
Mniepowierzonoprzewodnictwowradzie.Wasilewskitrzymałpióro.Pierwszeposie-
dzeniabyłyzdumiewającobezradne.Gadałosięwieleibezplanu.Sekretarz[Antoni
czyliWolskiemu,żeodsobotyranazcałymskłademredakcjiprzestająbraćudziałwpiśmie.
Sytuacjastałasięrozpaczliwa.OcaliłyjątrzyŻydy[ś]Swojądrogąpołożeniejestnadercięż-
kie.Wasilewskiporządniesiępoci,aiJanekteż,bo«Wiek»wychodziwdalszymciągu”
,zob.:
M.Kułakowski,RomanDmowskiwświetlelistówiwspomnień,Dębogóra2014,s.260-261.
57
Poprzejęciupismaprzezdziałaczynarodowodemokratycznychczęśćzespołuopuściładzien-
nikiwramachsprzeciwuutworzyłanowypodnazwąnNoweSłowoPolskie”
,zabierającze
sobąkartotekiprenumeratoróworazdokumentyredakcyjne.Nieprzetrwałonnarynkuzbyt
długo,azbuntowanidziennikarzerozproszylisiępoinnychredakcjach.RedakcjanSłowa
Polskiego”poinformowałaotymrozłamiewtekściewstępnym:nWspółpracownicydotych-
czasowi«SłowaPolskiego»odp.TadeuszaRomanowiczadop.IgnacegoNikorowiczanie
mogącprzyjąć«odpowiedzialnościwobeckrajuinarodu»za«eksperymentaihazardy»,na
które«SłowoPolskie»rzekomopuścićsięzamierza,rozbijająnowenamioty.[ś]Wpatrio-
tycznejrobociezalewaniapopiołuzwarłysięróżnice,zwarłystronnictwa,nadotwartestud-
niewytoczonosikawkę-«NoweSłowoPolskie».Odeszli.Zostawilipustebiurkaibezradne
maszynyrotacyjne[ś].Zabralizesobąwszystko,zapomnielidrobnostkę-ideę,tąsamą,
któraprzyświecaławłaściwymigłównymzałożycielom«SłowaPolskiego»,ówprogram
istotnejpracyorganicznej,wimięwielkiego,umiłowanegonadwszystkocelu.Program
[ś]wzywającydocodziennychaświadomychceluwysiłków,naszerokimpoludziałalno-
ściobywatelskiej,zakreślonymprzezsamorządikonstytucję,programspokojutego,który
płynieniezbrakusił,alezichrównowagi,program,którynieburzy,alestawia,nierozpra-
sza,alespaja,któryusuwanadrugiplanto,codzieliwimiętegocołączy-tenprogram
nampozostał”
.Brakzaufaniadlanowejredakcjibyłwynikiemnieznajomościprzezemigra-
cjęwarszawskąrealiówwzaborzeaustriackim.Obawianosięukrytychintencjiinagonki
antysemickiej,zob.:Rozstajnedrogi,nSP”4III1902,nr104,s.1.Wkrótcejednakredakcja
nNowegoSłowaPolskiego”zostałazmuszonawyrokiemsądudozmianytytułunanNowy
GłosPolski”
.Obataliidwóchredakcjiwsprawieprzywłaszczeniatytułupismaczytajwięcej:
E.Wójcik,Organizacjaidziałalność…,s.32-33;BibliotekaNaukowaPAUiPANwKrakowie,
TekiJózefaZielińskiego,Materiałydodziejówprasyruchunarodowegowlatach1900-1939,
sygn.7829,k.44;A.Plutyński,SpadekpoStanisławieś,s.5.
58
F.Rawita-Gawroński,dz.cyt.,s.82.
