Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Rozdziałpierwszy:RozczarowaniefilomatówImperatorskimUniwersytetem
czegoichpodanianiezostałyuwzględnione
20
).Jesienią1815rokuspotykamy
jednakMickiewiczanaWydzialeFizyko-Matematycznym.Owyborzetego
właśniekierunkustudiówzadecydowałochybadomniemanepokrewieństwo
zdziekanemwydziałuprofesoremfizykiks.JózefemMickiewiczem,który
przyjąłAdamadosiebienakwaterę(wobrębiezabudowańuniwersyteckich,
wdomunazywanymrektorskim,naroguSkopówkiiZamkowej),udostęp-
niającmuswójbogatyksięgozbiór,wspomagając,jaksiędomyślająbadacze,
choćniemawtejkwestiiżadnychsolidnychprzesłanekpozabodajsamą
zbieżnościąnazwisk
21
,pewnąprotekcjąpodczasubieganiasięostypendium
wseminariumnauczycielskim;Adamwygrałwówczasnieznaczniewspół-
zawodnictwozpóźniejszymnajbliższymbodajprzyjacielemTomaszem
Zanem.
Jużwkrótcemłodystudentgłębokorozczarowałsię-porazpierwszy,
alenieostatni-postawąprzyszłego(odroku1816)rektoraprof.Szymona
Malewskiego(zjegosynemFranciszkiemszybkosięzaprzyjaźnił),któryroz-
puszczałplotkę,iżAdamczyhanaśmierćciężkochorego,liczącego75lat
księdza,byzagarnąćjegomajątek.Takwynikaznotatkisporządzonejprzez
EustachegoJanuszkiewiczazrozmowyzpoetąwroku1846.Rektorowiwtó-
rowalitrzejsiostrzeńcyumierającegodziekana.Adamnatychmiastwyprowa-
dziłsię,byuciąćplotki.ByłjużwówczassłuchaczemwykładównaWydziale
LiteraturyiSztukWyzwolonych(zwanymOddziałem),studentemWydziału
NaukMoralnychiPolitycznych.Byłteżkandydatemnaukfilozoficznych.
StarannalekturaogromnegoArchiwumFilomatówskłaniajednakdo
wniosku,iżtonieklasycyzmoświeceniowejuczelnibyłpodstawowąprzy-
czynązasygnalizowanegowtytuleszkicunrozczarowaniafilomatów”-taką
opcjęzdajesięnarzucaćtradycyjneodczytywanieintencji,przesłaniaOdy
doMłodości.Powódgłównystanowiłfakt,iżuniwersytetbyłniepolski,ale
imperatorski-otozasadniczaprzyczyna.CzytamyprzecieżwUstawach
[Ogólnych]TowarzystwaFilomatycznegoWileńskiego,omawiającychncel,
zasadę,składipodziałTowarzystwa”(wparagrafiepierwszym):
Zaszczepiaćmiędzypolskąmłodzieżąuczuciaczystejmoralności,utrzy-
mywaćwniejzamiłowanierzeczyojczystych,obudzićchęćdonauki,
wspieraćwtrudnymdoskonaleniasięumysłowegozawodzieprzezudzie-
20
Zasadnywydawaćbysięmógłdomysł,żepodanieAdamaodrzuconozpowodu
zbytmłodegowieku,któryjednakniestanąłnaprzeszkodziewprzyjęciunaUniwersytet;
studentMickiewiczpodpisałstosownąprzysięgępoosiągnięciuprzepisanegoprawemwieku,
uprzednioprzyjętogowarunkowo.AleCzeczotbyłprzecieżodwalatastarszy.
21
JakpodajeRymkiewicz,synpoetyWładysławtwierdził,żeJózefMickiewicznniebył
krewnym,tylkoimiennikiemAdama”.ZkoleiAntoniEdwardOdynieciTomaszZanpod-
trzymywaliopinięzgodnązplotką,żebyłonspokrewnionyzojcempoety(J.M.Rymkie-
wicz:hasłoMickiewiczJózefksiądz,w:J.M.Rymkiewicz,D.Siwicka,A.Witkowska,
M.Zielińska:Mickiewicz.Encyklopediaś,s.305-307).
25
