Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
20
RozdziałI
budowaniemożliwietrwałych,solidnychpodstawfunkcjonowania
państwazarównonaobecnymetapie,jakinaprzyszłość.
1030Państwojakodobrowspólne
Wart.1KonstytucjiRPustrojodawcaprzyjął,żeRzeczpospolitaPolska
jestdobremwspólnymwszystkichobywateli.Poszukującwpolskiej
tradycjikonstytucyjnejodwołańdodobrawspólnegojakofundamen-
talnejwartości,trzebasięgnąćdodwóchaktów:ustawyrządowej
z3maja1791r.,czyliKonstytucji3maja,orazdoustawykonstytucyjnej
z23kwietnia1935r.
13
,nazywanejKonstytucjąkwietniową.Sątojedyne
ustawyrangikonstytucyjnej,któretraktująodobruwspólnym,apoja-
wiłysięwkontekściepracnadobecnieobowiązującąKonstytucjąRP.
WKonstytucji3majadobrowspólnestanowiłopierwsząwartość
konstytucyjną.Pojmowaniuprawa,państwaijednostki,wjejpream-
bulezostaływskazanetrzyzasadniczeceleuchwaleniaKonstytucji:
U[…]dladobrapowszechnego,dlaugruntowaniawolności,dlaocalenia
ojczyznynaszejijejgranic”14.
Pierwszymcelemjestdobropowszechne.Pojęcietoodpowiada
łacińskiemuterminowiUbonumcommune”
15
.Wpreambulewskazano,
żeU[…]ceniącdrożejnadżycie,nadszczęśliwośćosobistąegzystencyją
polityczną,niepodległośćzewnętrznąiwolnośćwewnętrznąnarodu,
któregoloswręcenaszejestpowierzony”
16
.Wartośćtabyłastawiana
napierwszymmiejscu.Wyznaczałaonaperspektywęaksjologiczną
typowądlapodejściaetatystycznego,wktórymcentralnąkategoriąjest
racjastanupojmowanazgodnieztradycjąnowożytną.Mającjednak
nauwadzeszerszykontekstwypowiedzi,wartościtetrudnouznać
zapierwszeizasadniczeceleKonstytucji.Sąonebowiemwyraźnie
wskazanejakocele(motywydziałania)przyświecająceustrojodawcy
uchwalającemuKonstytucję,który-przynajmniejwsferzedeklaracji
-jestgotówpoświęcićswojeżycieiszczęśliwośćosobistą,aniejako
celeustanawianegoporządkukonstytucyjnego.
13Dz.U.1935,nr30,poz.227.
14UstawaRządowa,czyliKonstytucya3.maja1791,Przemyśl1885,s.1.
15Słownikjęzykapolskiego,https://sjp.pl/bonum+commune[dostęp:20.06.2013r.].
16UstawaRządowa…,s.1.
