Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
22
RozdziałI.Śmierćzperspektywyprawazarysproblematyki
zagadnieniaodużejdoniosłości,którychocenaprawnawymagapogłę-
bionejrefleksjifilozoficznej.
Nietracinaaktualnościpytanie,czyprawopowinnoingerowaćwdo-
browolnąiświadomądecyzjęozakończeniuwłasnegożycia?Niemniej
jużsamepostacieśmierci(samobójstwo,eutanazja)wtakichokolicz-
nościachniedająjednakowychodpowiedzinatopytanieiwymagają
rozważeniaróżnychsytuacji.Wydawaćbysięmogło,żewprzypadku
samobójstwawszelkieanalizyokażąsiępłonne,bojakzabronićsamo-
bójcyzamachunawłasneżycie,atymbardziejjakgoukarać?Jednakże
perspektywaocenyzmieniasię,jeżeliwziąćpoduwagęudziałosób
trzecichwtymczynie,wpostacipomocnictwalubnamowy,jakrównież
nieudolnejegopopełnienie,któreniekończysięzgonem.Wperspek-
tywiehistorycznejsamobójstwobyłoczynemkaralnymispołecznie
napiętnowanym.Samobójcomodmawianopochówkuwobrządku
religijnym,anawetbezczeszczonoichzwłoki8.Rodzinytakichosób
narażonebyłynaspołecznyostracyzm,konfiskatęmajątku,odwołanie
darowiznsamobójcyorazunieważnieniejegotestamentu.Takisamlos
czekałniedoszłychsamobójców,karanychdodatkowowięzieniemlub
przymusowymiciężkimirobotami9.DopierowdrugiejpołowieXXwie-
kuzrezygnowanozpenalizacjisamobójstwa,pozostającjednakżeprzy
karaniuosóbpomagającychwjegopopełnieniulubnamawiających
dotegoczynu.Współcześniestosunekspołeczeństwaiprawodawcy
doczynówautodestrukcyjnychjestraczejnegatywny,aprzynajmniej
zachowawczy,niemniejjednakniewszystkietegorodzajuzachowania
potępiane.Świadczyćmożeotymstosunekdosamobójstwpopełnianych
1978;R.Hood,TeDeathPenalty:AWorld-widePerspective,Oxford2002;P
.Bartula,
Karaśmiercipowracającydylemat,Kraków1998;M.Mintera,M.Zubik,Karaśmierci
wświetledoświadczeńwspółczesnychsystemówprawnych,Warszawa1998.
8
Zob.K.Jankowska,Pogrzebsamobójcyaopiniachrześcijanzagadnieniaetyczno-
-prawne(cz.I)[w:]Śmierćwwieluodsłonach.Problemywybrane,red.E.Żywucka-
-Kozłowska,A.Opalska,M.Treder,Olsztyn2017,s.163-168.
9Zob.J.Rominkiewicz,Samobójstwowprawierzymskim,„ActaUniversitatisWra-
tislaviensis.Prawo”2004/288,s.50in.;J.Marx,Ideasamobójstwawflozofiodantyku
dowspółczesności,Warszawa2003,s.120-133;A.Zwoliński,Prawoosamobójstwie
[w:]ServabolegemTuamintotocordemeo.KsięgapamiątkowadedykowanaKsiędzu
ProfesorowiJózefowiKrzywdzieCM,dyrektorowiInstytutuPrawaKanonicznegoUPJPII
zokazji70.rocznicyurodzin,red.A.Zakręta,A.Sosnowski,Kraków2013,s.601-611.