Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
10
wdziejachsocjologiiprzezostatniepółtorawieku.Zrozumienie
tychpodstawowychpojęć,ichźródełiwspółczesnychzastoso-
wańpowinnopomócczytelnikomdostrzec,jakzbiegiemczasu
zmieniałsięobszarzainteresowaniatejdziedzinynauki.
Tworzeniepojęćwsocjologiizwyklewiążesięzteoriamiiba-
daniamiempirycznymiwymagającyminowychterminówdoin-
terpretacjiuzyskanychwyników.Niektórepojęcia,takiejak
flstatus”,flklasa”czyflryzyko”,pochodzązszerszegokontekstu
społecznego,zktóregoprzeniesionojedosocjologii,jednocześnie
jerozwijając,doprecyzowującinadającimwiększąużyteczność.
Inne,takiejakflalienacja”,flpanikamoralna”czyflglobalizacja”,
stworzylisamisocjologowiejakonarzędziabadaniazjawiskspo-
łecznych,alepotempojęciateprzeniknęłydojęzykapotocznego
izaczęływpływaćnato,jakludziepostrzegająświat.Takasytu-
acjajestrzadkościąwnaukachprzyrodniczych.Bezwzględuna
to,ilepowstajewnichpojęć,niemogąonewpływaćnazachowa-
niezwierzątczyroślin.JakstwierdziłAnthonyGiddens,jestto
przykładprocesufljednokierunkowego”.Wsocjologiipojęcia,
wynikibadańiteorienaprawdęoddziałujązwrotnienaspołeczeń-
stwo,aludziemogąpodichwpływemzmieniaćswojepoglądy
izachowanie.Oznaczato,żebadaniasocjologicznestanowią
częśćciągłegoflobustronnego”procesuangażującegosocjologów
ibadanychprzeznichludzi.
Obustronnośćtegoprocesupowoduje,żepojęciasocjologiczne
sąznaturyniestabilneiotwartenamodyfikacjeizmianę,nietyl-
kowobrębieprofesjonalnegodyskursusocjologicznego,lecztak-
żewszerszymświeciespołecznym.Powodujeteż,żeczęśćztych
pojęć,abyćmożenawetwiększość,jestflfundamentalniesporna”.
Oznaczato,żeużywasięichwramachróżnychszkółteoretycz-
nych,któreniewypracowująwspólnegosposobuichrozumienia.
Niepowinniśmyjednakwyolbrzymiaćpoziomuzróżnicowania
irozbieżności.Wpraktyceistniejeniewielekonkurującychze
sobąteoriisocjologicznychisąonewzajemniebardziejspójne
izintegrowane,niżmogłobysięzpoczątkuwydawać.
Pojęćutworzonychwobrębiejednejtradycjiteoretycznej
bardzoczęstoużywasięrównieżwinnych.Naprzykładpojęcie
alienacjistworzyłKarolMarks,abyopisaćnaturępracywspołe-
czeństwachkapitalistycznych.Ponadstolatpóźniejzostałoono
jednakwyjętezpierwotnejmarksistowskiejramyteoretycznej
iprzywróconedożyciaprzezsocjologówprzemysłu,badają-
cychstosunekemocjonalnyrobotnikówdoichmiejscpracy.Wten
sposóbpojęciealienacjiuległoprzeformułowaniui–chociaż
