Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Rozwójpojęćwsocjologii
Niektórepojęciasocjologicznewrosłyjużwtkankętejdyscyplinyizdołały
przetrwaćwszelkiezmianyzachodzącewspołeczeństwie.Takieterminy,
jak:Dklasa”,Dstatus”,Dkapitalizm”,Dpłećkulturowa”,Dubóstwo”,Drodzina”
czyDwładza”zachowałyfundamentalneznaczeniedlakażdejosobyzain-
teresowanejuprawianiemsocjologii.Innesądużonowszeipozostają
przedmiotemdyskusjiisporów.DGlobalizacja”,Dponowoczesność”,Dreflek-
syjność”,Dpostkolonializm”,Dśrodowisko”czyDspołecznymodelniepełno-
sprawności”przyjęłysięwsłownikusocjologiiioddająwjakiejśmierze
olbrzymiezmianyzostatnichdziesięcioleci.Taksiążkakreślimapęroz-
wojupojęćwsocjologiiorazwspółczesnejkondycjitejdyscypliny,przed-
stawiająckluczowedlaniejkoncepcje,częstoreprezentująceokreślone
zwrotyteoretyczne,jakiezaszłyoddrugiejpołowyXIXwieku.Zrozumie-
nietychpodstawowychpojęć,ichźródełiwspółczesnychzastosowań
pomożeczytelnikomdostrzec,jakzbiegiemczasuzmieniałsięobszar
zainteresowaniatejdziedzinynauki.Tworzeniepojęćwsocjologiizwy-
klewiążesięzteoriamiibadaniamiempirycznymi,któreczęstowyma-
gająstworzenianowychterminówdointerpretacjiuzyskanychwyników.
Niektórepojęcia,takiejak:Dstatus”,Dklasa”czyDryzyko”,sąjużstosowane
wspołeczeństwie,aleprzeniesionenaobszarsocjologiizostająszczegó-
łowoomówioneidopracowane,cozwiększaichprecyzjęiużyteczność.
Inne,takiejak:Dalienacja”,Dpanikamoralna”czyDglobalizacja”,stworzyli
samisocjologowie,żebynadaćkierunekswoimbadaniomzjawiskspo-
łecznych,alepotempojęciateprzeniknęłydojęzykapotocznegoizaczęły
wpływaćnato,jakludziepostrzegająświat,wktórymżyją.Takasytuacja
jestrzadkościąwnaukachprzyrodniczych.Bezwzględunato,ilepowstaje
wnichpojęć,niemogąonewpływaćnazachowaniezwierzątczyroślin.
JakstwierdziłAnthonyGiddens,jesttoprzykładprocesuDjednokierun-
kowego”.Wsocjologiipojęcia,wynikibadańiteorienaprawdęoddziałują
zwrotnienaspołeczeństwo,aludziemogąpodichwpływemzmieniać
swojepoglądyizachowanie.Oznaczato,żebadaniasocjologicznesta-
nowiączęśćciągłegoDobustronnego”procesuangażującegosocjologów
ibadanychprzeznichludzi.
Obustronnośćtegoprocesupowoduje,żenaszepojęciasąznaturynie-
stabilneiotwartenamodyfikacjeizmianę,nietylkowobrębieprofesjo-
nalnegodyskursusocjologicznego,lecztakżewszerszymświeciespołecz-
nym.Oznaczatorównież,żestosujesięjenaróżnesposobywramach
odrębnychteorii.Niepowinniśmyjednakwyolbrzymiaćpoziomu
10
