Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
12
rozważaniastanowiąkontynuacjęmyślistarożytnej.Tegorodzajupodejście
badawczepozwalazjednejstronynastwierdzenieobecnościdanegopro-
blemuwhistoriifilozofii,zdrugiejnatomiastchroniwspółczesnychprzed
częstymbłędemrozpatrywaniazagadnieniabezosadzeniagowkontekście
ciągłegorozwojukultury.Właśnietendrugisposóbanalizymyślistarożytnej
chciałbymzastosowaćwniniejszejksiążce.
Wpodejściutymbardzoistotnejestto,bynienarazićsięnazarzut
anachronizmu,błędembyłobybowiemwprowadzaniewspółczesnychpojęć
nagruntfilozofiistarożytnejtylkodlatego,żemożemysiędoszukiwaćpew-
nychpodobieństwpomiędzyówczesnąadzisiejsząmyślą.Czyminnymjest
jednakprzedstawieniewspółczesnegoproblemu,zarysowanieodpowiadają-
cejmusiatkipojęciowejianaliza,wjakimstopniupoglądyreprezentowane
przezstarożytnychmyślicielidająsięwniąwpisaćprzyzachowaniuprzytym
wszelkichistotnychróżnic.Istotąjestnietylewięcuwspółcześnieniegreckiej
filozofii,ileraczejpróbaspojrzeniananiąprzezpryzmattakskonstruowa-
nejsiatki.Odrazumożnazadaćpytanieozasadnośćtakiegopodejścia.Na
pierwszyrzutokatrudnobowiemobardziejwyrazistąróżnicęniżta,która
zaszławświeciepolitykiodczasówstarożytnych,aszczególnieodgreckiej
polisdowspółczesnegopaństwa.Niemniejjednak,jakbędziemytomogliza-
obserwować,różneanalizyiobserwacjezarównoPlatona,jakiArystotelesa
sądodziśaktualneitrafne.
Klasycznyokresfilozofiigreckiejtobezwątpieniajedenzniewielumo-
mentówhistoriinaszejcywilizacji,wktórymwkrótkimczasiedoszłodo
takogromnegojejrozwojuintelektualnego.Jużsamtenfaktuzasadniace-
lowośćpodjęciabadańobejmującychwłaśnietenprzedziałczasowy.Wtedy
porazpierwszywhistoriiludzkościpojawiłasięteoretycznarefleksjanad
praktycznądziedzinąludzkiegożycia.Określeniegranicczasowychoznacza,
żeprzedmiotemzainteresowaniastanąsiępoglądySokratesa,PlatonaiAry-
stotelesa.Womawianiudialogów,wktórychSokrateswyrażamyśliswoje-
goucznia,aniewłasne,jegopostaćbędziesięczęstopojawiaćwymiennie
zPlatonem,choćjestemświadomy,żeichpoglądyniebyłytakiesame,co
dotyczywszczególnościdialogówśrednichipóźnych1.Pozaprzytoczonymi
filozofamiwrozdzialeIVskupięsiętakżenaTukidydesie.Choćnieuważasię
gozafilozofa,niesposóbpominąćjegorozważańzWojnypeloponeskiej,które
dalekowykraczająpozajedyniefaktograficzneihistoryczneuwagi.
Próbaustaleniazwiązkówpomiędzyetykąapolitykąjestzagadnieniem
parexcellencewspółczesnym,choćmającymintelektualnekorzeniewre-
fleksjinadichwzajemnymirelacjamiwstarożytnościklasycznej.Uważam
więc,żebliższeprzyjrzeniesięetyczno-politycznejrefleksjiwantycznejGre-
1Por.P
.W
.Juchacz,Sokrates.Filozofawdziałaniu,WydawnictwoNaukoweInstytutu
FilozofiiUniwersytetuimA.MickiewiczawPoznaniu,Poznań2004,s.22-24.
