Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
28
Rozdział2.Emancypacjabrzmieniawmuzyce
zytora2.Przekładasiętonaszczególnezainteresowaniebadaczybogactwem
rodzajówbrzmieńirelacjizachodzącychm.in.zwłaszczawBeethovenow-
skiejkameralistyce,którąwodniesieniudokwartetówsmyczkowych
DanutaGwizdalankapowiązaławręczznideąformybrzmieniowej”3.
WXIXwieku,wwynikuzainteresowaniaproblememinstrumentacji
workiestrze,zaczęłypowstawaćtraktatyteoretyczne,zktórychnajsłyn-
niejszyjestbezwątpieniaGrandtrait´
ed’instrumentationetd’orchestration
modernes(1844)HektoraBerlioza,wktórymkompozytorzaprezentował
rozmaitesposobywykorzystywaniazespołuorkiestrowegowceluuzyskania
pożądanychefektówkolorystyczno-brzmieniowych.Wpłynęłotoinspirująco
natakichkompozytorów,jakRyszardWagner,RyszardStraussczyGustaw
Mahler.
CzytelnymprzykładememancypacjiznaczeniabarwywmuzyceXIX
wiekujest,jakzauważyłMarc-Andr´
eDalbavie,PreludiumdoWagnerow-
skiegoZłotaRenu(DasRheingold)4.Wpodanymprzykładziepierwszych
taktówutworu,naniskieEswytrzymywanewkontrabasachnałożonezosta-
składoweharmonicznetegodźwiękuwfagotachirogach(por.przykład
2.1)5.Dajetospecyficznyefektbrzmieniowy,którywdrugiejpołowieXX
stuleciawykorzystalikompozytorzyspodznakufrancuskiegospektralizmu.
Kontrabasy
Fagoty
Waltornie
Przykład201:R.Wagner,DasRheingold,schematredukcyjny,t.1–21
2HansMersmann,DieKammermusik.FuhrerdurchdenKonzertsaal.Begonnenvon
HermannKretschmar,t.2.Beethoven,Lipsk1930,s.118.
3DanutaGwizdalanka,BrzmieniekwartetówsmyczkowychLudwikavanBeethovena,
Poznań1991,s.113–120.
4Marc-Andr´
eDalbavie,Poursortirdel,avant-garde,w:LeTimbre,
etaphorePour
LaComposition,red.Jean-BaptisteBarri`
ere,Paris:IRCAM/ChristianBourgoisEditeur
1991,s.306–307.
5Przykładzaczerpniętyz:AnthonyCornicello,TimbralOrganizationinTristan
Murail,s„D´
esint´
egrations”and„Rituals”[dysertacjadoktorska],TheGraduateScho-
olofArtsandSciencesBrandeisUniversity2000,s.6.Dostępnanahttp://www.
anthonycornicello.com/dissertation/Chapter1.pdf.