Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
22
Spoiwagipsowewbudownictwie
3.1.Gipsianhydrytpochodzenianaturalnego
WPolscewystępująbogatezłożagipsuianhydrytu.
Pochodząonezdwóchokresówgeologicznych:miocenu(tortongórny)ipermu
(cechsztyn)[10,11].Minerałytewystępująwskałachosadowychpochodzeniachemicz-
nego[12].Wprzeważającejswejmasiepowstałyjakoproduktkrystalizacjisiarczanów
wapniazwodymorskiejpoutworzeniusięskałdolomitowychiwapniowych,aprzed
wytrąceniemsięsolikamiennej.Anhydrytspotykanyjestrównieżwśródskałpocho-
dzeniahydrotermalnegoiwekshalacjachwulkanicznych,agipswśródproduktówwie-
trzeniasiarczków[3].Najbogatszezłożagipsutoutworymorskiemiocenupółnocnego
obrzeżeniazapadliskaprzedkarpackiego(NieckaNidziańska).Zasobyzłóżpłytkowy-
stępującychwtymrejonieocenianenamiliardyton,zaśrozpoznanychpodwzględem
geologicznymnaokoło175milionówton[13].
Krajowezłożasiarczanuwapniamożnapodzielićnadwiegrupyzuwaginaokres,
wktórympowstały.
Dozłóżpermskich(cechsztyńskich)należą[3,10-14]:
a)pokładygipsowo-anhydrytowewNiecceZewnętrznosudeckiejnaDolnym
Śląsku,
-
NieckaLwówecka(Niwnice,Iwiny,NawojówŚląski,ŻarskaWieś),
-
NieckaGrodzicka(Lubichów),
-
NieckaGłogowska(Legnicko-GłogowskiOkręgMiedziowy),
b)złożanaobrzeżuGórŚwiętokrzyskich(okoliceRadoszyc,Tumlina,Rykoszyna),
c)„czapygipsowe”-gipsoweianhydrytowepasmasolnenawalekujawsko-po-
morskim(Lubień,Wapno,Góra,Solna,Kłodawa).
Dozłóżmioceńskichnależą[3,10-14]:
a)NieckaNidziańska-rozległyobszargipsonośnyrozciągającysięodKocmyrzo-
wapoStaszów,
-
złożagipsuwdolinierzekiNidy,
obszarpółnocny:Stawiany-Gartatowice-Borków-Chwałowice-Sza-
niec,
obszarpołudniowy:Bogucice-Gacki-Krzyżanowice-Leszcze-Skoro-
cice-Winiary-Siesławice,
-
złożanazachódodNidy,wrejonieSkalbmierzaiDziałoszyc,
b)złożagipsuwrejoniekrakowskim(Wieliczka,BochniaorazokolicePłaszowa,
BorkuFałęckiego,Swoszowic,KrzeszowiciChełmka),
c)pokładygipsuwystępującegowrejonierybnickim(Czernica,Rogów),
d)złożagipsunapłaskowyżugłubczyckim(Dzierżysławk.Kietrza),
e)złożanaterenieobecnegowojewództwapodkarpackiego(Rabczyce,Siedliska,
Broniszów,ŁąkiKucharskie,ŁopuszkaWielka).