Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Charakterystykakrajowychzasobówgipsuianhydrytu
27
Źródło:ZakładGipsuiChemiiBudowlanejO/MMB
Fot.3.2.Kamieńgipsowyzezłoża„Borków-Chwałowice”
dokilkunastumetrów.NapółnocodNidylessyniewystępują,apokrywęgipsustano-
wicienkawarstwaziemiornej,tzw.rędziny.Grubośćtejwarstwywahasięwgranicach
odkilkunastucentymetrówdo1metra.Taróżnicawnadkładziemaswojeodzwiercie-
dleniewilościirodzajuwychodówgipsowychnajednymidrugimterenie.
PokładygipsuwdolinieNidyidącodspągu(warstwdolnych),rozpoczynająsięnaj-
częściejwarstwąolbrzymich,sięgającychkilkumetrów,kryształówbliźniaczych(tzw.ja-
skółczeogony),ułożonychoboksiebieitworzącychwarstwęomiąższości3-6m.Towa-
rzyszącetymgipsomzanieczyszczeniailasto-marglistenadająimbarwężółtą,burszty-
nowąluboliwkową(fot.3.2.)[3].
Nadgipsamispągowymiwystępujewarstwagipsówprzeławiconych,zbudo-
wanazpłaskichsoczewekgipsówdrobnokrystalicznych,występującychwszarych
iłach[3,12].Miąższośćtejwarstwywahasięodkilkudziesięciucentymetrówdo2,5me-
tra,azawartośćCaSO
4·2H
2Odochodzido92%[3].
Nadgipsamiprzeławiconymizalegazazwyczajgrubanakilkanaściemetrówwar-
stwazbudowanazdrobno-iśredniokrystalicznychkryształówCaSO
4·2H
2O,wktórej
występująprzypadkoworozmieszczonegipsygruboziarniste.Przesuwającsiękugórze,
obserwujesięzmniejszeniezawartościgipsówgrubokrystalicznych,narastaniegipsów
łupkowych,anastępniestopniowyzanikwystępowaniaCaSO
4·2H
2O[3].
Zasobygipsuzezłóżnidziańskichprzedstawionowtabeli3.2.
ZłożagipsowenazachódodNidyukazująsięspodgrubejpokrywylessowejwdrob-
nychodsłonięciach,skupionychwokolicachDziałoszyciSkalbmierza.
WokolicachKrakowaznajdująsięniedużezłożagipsuzwiązanezpokładamisoli
wWieliczceiBochni.ZłożagipsowewBochnibyłyswegoczasujużeksploatowane.Gips
wokolicachKrakowawystępujerównieżwBorkuFałęckim,kołoSwoszowiciwkilku
innychmiejscowościach.Złożatejednakbardzozanieczyszczone,głównieminerała-
miilastymi.
PokładygipsuwrejonieRybnika(Czernica,Rogów)zawierająbardzodużąilośćza-
nieczyszczeńilastych.Gipszawiera60-80%CaSO
4·2H
2O,ajegopokładystosunkowo
nieduże[12].WCzernicygipsbyłeksploatowanymetodąodkrywkową.