Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Powstawaniesocjolektujakomikrofilogeneza-preliminariabadawcze
9
nie.Naukowcypodkreślają,żeczłowiek(animalloquax)zyskałmożli-
wościartykulacyjneijęzykowedziękispecyficznemuukształtowaniu
anatomicznemu,m.in.wzwiązkuzobniżeniemkrtaniwskutek(naj-
prawdopodobniej)przyjęciapostawywyprostowanej
6
,zodłączeniem
sięjamyustnejodnosowej,zrozwojemmięśnijęzyka,zezwiększe-
niemobjętościmózgu
7
orazwykształceniemsięwjegoobrębieconaj-
mniejdwóchelementów:odpowiedzialnegozatworzeniekomunika-
tówośrodkaBrokiorazwarunkującegopercepcjęwypowiedziośrodka
Wernickego
8
(np.Wacewicz,2008).Przezdługiczaswytworzenie
nowegonarzędziakomunikacjiprzypisywanohomosapiens,jednak
najnowszebadaniawykazały,żewcaleniemusiałotobyćosiągnię-
cieakurattychhominidów.Wgenomieneandertalczykaodnalezio-
nobowiemtęwersjęgenuFOXP2,którawludzkichorganizmachma
związekzezdolnościamijęzykowymi.Wykazanowdodatku,żere-
prezentanciobugatunkówmieliidentyczniezbudowanekanałygło-
sowe,awięcprawdopodobniedysponowalitakimisamymipredys-
pozycjamifonacyjnymi.Noweustaleniasugerująnatomiast,żejeśli
neandertalczykniestworzyłjęzyka,toconajmniejposiadałjakiśro-
dzaj„formykomunikacjizbliżonejdojęzykawspółcześnieżyjących
ludzi”(Wacewicz,2013:22;por.m.in.Dunbar,2009:146;Żywi-
czyński,Wacewicz,2015:159).
Procesfilogenezypostrzegasięwkategoriachrewolucji-zjawi-
skanagłego,podobnegodoeksplozji(koncepcjakrólikazkapelusza),
alboewolucjiprzebiegającejwsposóbłagodny,choćniejednostajny-
6
Trzebapodkreślić,żeobniżeniekrtanijestnietylkowłaściwościączłowieka.
Możesięonobowiempojawićuzwierzątpodczaswokalizacji.Cowięcej,uniektó-
rychgatunków(np.ukoali)jesttostałapozycjakrtani(zob.Żywiczyński,Wace-
wicz,2015:193-194).
7Badaczeutrzymują,żepoziomintelektualnyniejestwprostproporcjonalnydo
objętościmózgu,argumentując,żeneandertalczykmiałwiększyóworganniżhomo
sapiens(Żywiczyński,Wacewicz,2015:123).Dodająrównież,żemózgczłowieka
współczesnegojestmniejszyniżsłoniaczywieloryba(Dunbar,2006:72).
8
Coważne,uszkodzeniejednegoztychośrodkównietylkopowodujeafazję,ale
teżskutkujeutratąlubzaburzeniemzdolnościporozumiewaniasięwsposóbmigo-
wy(Kurcz,ToMaszewski,2011:43).
