Społeczny charakter świadczeń w polskim prawie pracy

Małgorzata Mędrala

Uzyskaj dostęp

Zakup książkę

ISBN/ISSN:

978-83-8223-044-4

DOI:

Wydawnictwo:

Wolters Kluwer Polska SA

Rok wydania:

2020

Liczba stron:

605

XML:ISBN/ISSN:

ONIX MARC21

Bibliografia:

Mędrala, Małgorzata. Społeczny charakter świadczeń w polskim prawie pracy. Red. . : Wolters Kluwer Polska SA, 2020, 605 s. ISBN 978-83-8223-044-4

Bibliografia refWorks:

RT Book, Whole

SR Electronic(1)

A1 Mędrala, M.

T1 Społeczny charakter świadczeń w polskim prawie pracy

PB Wolters Kluwer Polska SA

YR 2020

SN 978-83-8223-044-4

Bibliografia BibTex:

@Book{ 225736, author = "Mędrala, Małgorzata", editor = "", title = "Społeczny charakter świadczeń w polskim prawie pracy", publisher = "Wolters Kluwer Polska SA", year = "2020", address = "", isbn = "978-83-8223-044-4" }

Bibliografia endNote:

TY - BOOK

AU - Mędrala, Małgorzata

ED -

TI - Społeczny charakter świadczeń w polskim prawie pracy

PB - Wolters Kluwer Polska SA

CY -

PY - 2020

SN - 978-83-8223-044-4

ER -

Netografia (standard APA):

Mędrala, Małgorzata. Społeczny charakter świadczeń w polskim prawie pracy [baza danych online] : Wolters Kluwer Polska SA, 2020 [dostęp: 03 07 2024]. Dostęp w Ibuk Libra: https://libra.ibuk.pl/reader/spoleczny-charakter-swiadczen-w-polskim-prawie-pracy-malgorzata-medrala-225736.

praca, świadczenie urlopowe, Świadczenia pieniężne z ubezpieczenia chorobowego

Książka ukazuje najważniejsze problemy związane z kontrowersyjnym w teorii i praktyce zagadnieniem obciążania pracodawców różnymi świadczeniami o charakterze społecznym na rzecz pracowników i ich rodzin, pomimo nieświadczenia przez nich pracy.

...

Więcej

ISBN/ISSN:

978-83-8223-044-4

DOI:

Wydawnictwo:

Wolters Kluwer Polska SA

Rok wydania:

2020

Liczba stron:

605

XML:ISBN/ISSN:

ONIX MARC21

Wykaz skrótów | str15
Wstęp | str21
1. Uwagi wstępne | str41
Prawo pracy a założenia polityki społecznej | str41
2. Publiczne i społeczne aspekty prawa pracy | str50
3. Polityka społeczna a polityka socjalna | str53
4. Interwencjonizm państwowy i welfare lub workfare state a prawo pracy | str63
5. Zakres podmiotowy prawa pracy | str69
6. Uwagi końcowe | str83
1. Uwagi wstępne | str85
Pojęcie świadczeń społecznych w polityce społecznej a świadczenia społeczne w prawie pracy | str85
2. Świadczenia i usługi społeczne jako część usług i świadczeń publicznych | str86
3. Pojęcie, rodzaje i funkcje świadczeń społecznych | str91
4. Podmioty i mechanizmy polityki społecznej | str101
5. Dialog społeczny a społeczny charakter źródeł prawa pracy | str103
6. Świadczenia społeczne jako transfery społeczne | str106
7. Uwagi końcowe | str110
1. Uwagi wstępne | str113
Świadczenia społeczne związane z pracą a pojęcie wynagrodzenia za pracę | str113
2. Pojęcie wynagrodzenia za pracę oraz innych świadczeń związanych z pracą na gruncie Kodeksu pracy | str116
3. Funkcje wynagrodzenia za pracę a funkcje świadczeń o charakterze społecznym związanych z pracą | str119
4. Definicje wynagrodzenia za pracę | str123
4.1. Doktrynalne definicje wynagrodzenia za pracę | str123
4.2. Pojęcie wynagrodzenia za pracę oraz innych świadczeń związanych z pracą na gruncie przepisów prawa i orzecznictwa | str130
5. Wynagrodzenie za pracę oraz świadczenia społeczne związane z pracą z perspektywy zasad prawa pracy | str134
6. Kategoria świadczeń społecznych związanych z pracą | str139
7. Uwagi końcowe | str144
1. Uwagi wstępne | str146
Problemy terminologiczne z pojęciami „społeczny” i „socjalny” na gruncie języka prawnego i prawniczego | str146
2. Terminologia językowa | str148
3. Terminologia w polityce społecznej | str152
4. Terminologia w aktach prawa międzynarodowego | str154
5. Prawa i wolności socjalne w regulacjach prawa konstytucyjnego | str158
6. Terminologia w prawie publicznym | str160
7. Terminologia w prawie pracy | str163
7.1. Termin „socjalny” na gruncie Kodeksu pracy | str163
7.2. Socjalny charakter świadczeń w ramach zakładowego funduszu świadczeń socjalnych | str165
7.3. Termin „socjalny” w zbiorowym prawie pracy | str166
8. Uwagi końcowe | str168
1. Klasyfikacja świadczeń społecznych związanych z pracą | str170
Konstrukcja świadczeń społecznych w prawie pracy | str170
2. Świadczenia społeczne związane z pracą a system zabezpieczenia społecznego | str174
3. Wzajemność świadczeń społecznych związanych z pracą | str178
3.1. Uwagi wstępne | str178
3.2. Wzajemność stosunku pracy | str179
3.3. Koncepcje na temat wzajemności świadczeń społecznych na poziomie płacy pracownika | str184
3.4. Koncepcja tak zwanych świadczeń niewzajemnych | str188
3.5. Niewzajemność świadczeń społecznych związanych z pracą – podsumowanie argumentacji | str190
4. Uwagi końcowe | str192
1. Uwagi wstępne | str194
Zasada zaspokajania potrzeb pracowników przez pracodawców – o konieczności zmiany art. 16 i art. 94 pkt 8 k.p. | str194
2. Rola zasad prawa pracy | str197
3. Potrzeby socjalne a potrzeby społeczne pracowników na gruncie obecnych regulacji art. 16 i art. 94 pkt 8 k.p. | str200
4. Roszczeniowość świadczeń wynikających z art. 16 oraz art. 94 pkt 8 k.p. | str203
5. Dyskusje wokół dalszego utrzymywania art. 16 k.p. | str212
6. Zasada zaspokajania potrzeb społecznych pracowników a zakładowy fundusz świadczeń socjalnych | str214
7. Uwagi końcowe | str219
1. Uwagi wstępne | str222
Świadczenia społeczne związane z pracą jako element systemu społecznych praw socjalnych człowieka | str222
2. Pojęcie i geneza praw człowieka | str226
3. Prawa człowieka pierwszej i drugiej generacji | str230
4. Istota praw socjalnych | str234
5. Egzekucja praw socjalnych i ich krytyka | str239
6. Prawne źródła regulacji | str245
7. Filozoficzne podstawy socjalnych praw człowieka | str253
7.1. Uwagi wstępne | str253
7.2. Liberalizm | str256
7.3. Komunitaryzm | str261
7.4. Komunizm naukowy | str263
7.5. Socjaldemokracja | str265
7.6. Społeczna nauka Kościoła katolickiego | str267
8. Uwagi końcowe | str273
1. Uwagi wstępne | str277
Wybrane społeczne prawa socjalne człowieka a świadczenia społeczne w prawie pracy | str277
2. Godność człowieka jako podstawa świadczeń społecznych o aksjologii socjalnej w prawie pracy | str279
2.1. Pojęcie godności człowieka | str279
2.2. Godność człowieka a minimum egzystencji | str283
3. Świadczenia społeczne a prawo człowieka do wolności od wykluczenia społecznego | str286
4. Godziwość wynagrodzenia za pracę a świadczenia społeczne związane z pracą | str291
4.1. Godziwość wynagrodzenia w ujęciu doktrynalnym i orzeczniczym | str291
4.2. Godziwość wynagrodzenia oraz płaca rodzinna (socjalna) w aktach prawa międzynarodowego | str295
4.3. Kodeksowa zasada godziwego wynagrodzenia za pracę | str298
5. Uwagi końcowe | str301
1. Uwagi wstępne | str303
Świadczenia społeczne związane z pracą jako element ustrojowy społecznej gospodarki rynkowej | str303
2. Świadczenia społeczne związane z pracą a zasada sprawiedliwości społecznej | str304
3. Świadczenia społeczne związane z pracą a model społecznej gospodarki rynkowej | str309
4. Świadczenia społeczne związane z pracą a kategoria normatywna solidarności i zasada solidaryzmu | str311
5. Świadczenia społeczne związane z pracą a pojęcie dobra wspólnego | str315
6. Świadczenia społeczne związane z pracą a wspólnotowa koncepcja zakładu pracy | str317
7. Społeczny charakter pracy zarobkowej | str319
8. Uwagi końcowe | str319
1. Uwagi wstępne | str321
Świadczenia społeczne w prawie pracy w świetle zasad pomocniczości i proporcjonalności | str321
2. Koncepcja potrzeb podstawowych człowieka | str322
3. Zasada pomocniczości (subsydiarności) | str324
4. Zasada proporcjonalności | str327
4.1. Konstytucyjne podstawy zasady proporcjonalności | str327
4.2. Zasada proporcjonalności świadczeń społecznych związanych z pracą a prawo własności podmiotu zatrudniającego | str330
4.3. Zasada proporcjonalności świadczeń społecznych związanych z pracą a wolność działalności gospodarczej | str334
4.4. Zasada proporcjonalności świadczeń społecznych związanych z pracą a zasada swobody umów w Konstytucji RP | str337
5. Uwagi końcowe | str338
6. Podsumowanie i wnioski z rozdziałów VII–X | str339
1. Uwagi wstępne | str344
Ocena aktualnej konstrukcji świadczeń społecznych o aksjologii socjalnej w polskim prawie pracy | str344
2. Ustawowe wyrównanie do minimalnego wynagrodzenia za pracę jako świadczenie społeczne o aksjologii socjalnej | str346
2.1. Uwagi wstępne | str346
2.2. Prawo do wynagrodzenia minimalnego jako prawo socjalne człowieka pracującego | str348
2.3. Zasady proporcjonalności i subsydiarności a ustawowe świadczenie wyrównawcze do kwoty minimalnego wynagrodzenia za pracę i stawka minimalna zleceniobiorców | str353
2.3.1. Swoboda negocjacyjna stron stosunku pracy oraz partnerów społecznych | str353
2.3.2. Czynnik społeczny a coroczna negocjacja stawki wynagrodzenia minimalnego | str354
2.3.3. Przesłanki ustalania corocznej kwoty wynagrodzenia minimalnego | str355
2.3.4. Coroczna weryfikacja stawki minimalnego wynagrodzenia za pracę | str356
2.3.5. Składniki wliczane do podstawy wynagrodzenia minimalnego pracowników | str358
2.3.6. Gwarancja minimalnej stawki godzinowej dla pracowników i osób zatrudnionych na umowach cywilnoprawnych | str361
2.3.7. Okres rozliczeniowy dodatku wyrównawczego z tytułu gwarancji minimalnego wynagrodzenia za pracę | str365
2.3.8. Kryteria oceny sytuacji socjalnej człowieka pracującego | str365
2.3.9. Obowiązek ustawowej regulacji poziomu minimalnego wynagrodzenia za pracę | str366
2.3.10. Aspekty rynkowe minimalnego wynagrodzenia za pracę | str368
2.4. Podsumowanie | str372
3. Odprawy pracownicze jako świadczenia społeczne o aksjologii socjalnej | str373
3.1. Uwagi wstępne | str373
3.2. Odprawa na podstawie ustawy o zwolnieniach grupowych | str378
3.2.1. Obecna konstrukcja odprawy i jej socjalna aksjologia | str378
3.2.2. Odprawa u „małych pracodawców” | str386
3.2.3. Podsumowanie | str388
3.3. Odprawa pośmiertna | str390
3.3.1. Konstrukcja odprawy pośmiertnej i jej socjalna aksjologia | str390
3.3.2. Odszkodowanie wypłacone przez firmę ubezpieczeniową | str397
3.4. Odprawa emerytalno-rentowa | str398
3.5. Kumulacja odpraw pracowniczych a ich aksjologia socjalna | str409
3.6. Podsumowanie | str410
4. Wynagrodzenie chorobowe jako świadczenie społeczne o aksjologii socjalnej | str412
4.1. Uwagi wstępne | str412
4.2. Ocena obecnej konstrukcji wynagrodzenia chorobowego w świetle jego aksjologii socjalnej | str416
4.3. Paradoksy związane z naliczaniem wynagrodzenia chorobowego | str428
4.4. Podsumowanie | str431
5. Wynagrodzenie urlopowe jako świadczenie społeczne o aksjologii socjalnej | str433
5.1. Społeczny charakter wynagrodzenia urlopowego | str433
5.2. Aksjologia socjalna wynagrodzenia za urlop wypoczynkowy oraz test pomocniczości i proporcjonalności | str442
5.3. Krytyka zasad naliczania wynagrodzenia urlopowego z perspektywy jego socjalnej aksjologii oraz zasady proporcjonalności | str445
5.4. Podsumowanie | str448
6. Wynagrodzenia związane z podnoszeniem kwalifikacji zawodowych jako świadczenia społeczne | str450
6.1. Kodeksowe świadczenia o charakterze społecznym związane z podnoszeniem kwalifikacji zawodowych – uwagi wstępne | str450
6.2. Urlop szkoleniowy jako prawo człowieka drugiej generacji | str452
6.3. Urlop szkoleniowy a polityka społeczna państwa w zakresie oświaty i edukacji | str455
6.4. Ocena obecnej konstrukcji świadczeń ze stosunku pracy związanych z podnoszeniem kwalifikacji zawodowych | str456
6.5. Podsumowanie | str463
7. Socjalna aksjologia wynagrodzenia przestojowego | str465
8. Świadczenia społeczne związane z rodzicielstwem w prawie pracy | str468
8.1. Rodzaje świadczeń | str468
8.2. Aksjologia socjalna oraz test proporcjonalności i pomocniczości świadczeń związanych z rodzicielstwem | str471
8.3. Podsumowanie | str473
9. Dodatki wyrównawcze i wynagrodzenia dla pracowników szczególnie chronionych jako świadczenia społeczne | str474
10. Wynagrodzenia związane z ochroną zdrowia jako świadczenia społeczne | str479
11. Wynagrodzenia za czas zwolnień od pracy jako świadczenia społeczne w ramach stosunku pracy | str484
12. Świadczenia społeczne a świadczenia socjalne w ramach zakładowego funduszu świadczeń socjalnych | str489
12.1. Rodzaje świadczeń w ramach zakładowego funduszu świadczeń socjalnych | str489
12.2. Publiczny charakter zakładowego funduszu świadczeń socjalnych i jego społeczne przeznaczenie | str491
12.3. Aksjologia społeczna a aksjologia socjalna zakładowego funduszu świadczeń socjalnych | str496
12.3.1. Uwagi wstępne | str496
12.3.2. Świadczenie urlopowe jako świadczenie społeczne | str496
12.3.3. Świadczenia/usługi socjalne a świadczenia/ usługi społeczne finansowane w ramach zakładowego funduszu świadczeń socjalnych | str499
12.4. Kryterium socjalne – subiektywne czy obiektywne? | str504
12.5. Ustalenie i weryfikacja kryteriów socjalnych | str509
12.6. Zasada proporcjonalności a „mali pracodawcy” i obligatoryjny charakter zakładowego funduszu świadczeń socjalnych | str514
12.7. Podsumowanie | str516
13. Pozaustawowe (fakultatywne) świadczenia społeczne | str517
14. Ochrona świadczeń społecznych związanych z pracą | str523
15. Wnioski końcowe | str526
Zakończenie | str539
Wykaz aktów prawnych | str547
Orzecznictwo | str553
Literatura | str559
Wykaz schematów i tabel | str601

Wstęp

oprzyczynytakiegostanu.Zewzględunaogólnoludzkiwymiarpracyza-

robkowejorazprowadzonąprzezpaństwopolitykęzmierzającądopełnego,

produktywnegozatrudnienia(zob.art.10§3k.p.)pojawiasięprzyokazji

kolejnezagadnienie,czyiwjakimzakresieświadczeniatepowinnyprzysłu-

giwaćtakżewzatrudnieniucywilnoprawnym,wykonywanymwramachsta-

łejzależnościekonomicznej.Kwestiatajestszczególniewidocznawobliczu

ostatnichzmianregulacjipolskiegoprawawdziedziniezatrudnienia,zmie-

rzającychdorozszerzeniaochronypracowniczejnaumowycywilnoprawne4.

Wliteraturzewskazujesiębowiemnaprzenikanie(anawetzawłaszczanie)

prawapracywstosunkudoprawacywilnegoorazviceversa5.Nadalsąto

jednakregulacjeodmienne.Przyjmującjednakzałożenie,żeprawodopra-

cyjestprawemczłowieka,aochronapracywrozumieniukonstytucyjnym

przysługujekażdemuczłowiekowiwykonującemupracęzarobkową,należy

zadaćsobiedodatkowepytanie,czyświadczeniaspołecznezwiązanezpracą

niepowinnyrównieżodnosićsię(iewentualniewjakimstopniu)dozatrud-

nieniacywilnoprawnego,awięcwjakimstopniuizakresiepowinnyzostać

rozciągniętenaszerokopojętądziedzinęzatrudnienia.

Wliteraturzeipodręcznikachdoprawapracynaogółwskazujesię,że

głównąfunkcjąprawapracyjestskierowanadowewnątrzstosunkupracy

ochronasłabszegokontrahenta(pracownika)przedkontrahentemsilniej-

szym(pracodawcą)6.Jednocześniepodkreślasię,żeniestoitowsprzeczności

zfunkcjamizewnętrznymiprawapracy,polegającyminatym,iżprawomoże

byćjednocześnieinstrumentempolitykispołecznej,wtympolitykirynku

4Zob.np.definicjaosobywykonującejpracęzarobkowąwart.11u.z.z.,dodanymustawą

z5.07.2018r.ozmianieustawyozwiązkachzawodowychorazniektórychinnychustaw(Dz.U.

poz.1608),któraweszławżycie1.01.2019r.czyteżobjęcieminimalnąstawkąwynagrodzeniaza

pracęzleceniobiorców-zob.art.8au.m.w.p.,obowiązującyod1.01.2017r.

5Zob.K.Piwowarska,Gwarancjaminimalnejstawkigodzinowejwumowiezleceniaiumowie

oświadczenieusług-formaingerencjifunkcjiochronnejprawapracywprawocywilne,MPP2017/8.

Por.takżewypowiedziprzedstawicielipolitykispołecznej-J.Męcina,T.Niedziński,Prawopracy

apolitykaspołeczna[w:]Politykaspołeczna,red.G.Firlit-Fesnak,J.Męcina,Warszawa2018,s.388.

Oaktualnościtematuświadczytakżedyskutowanawliteraturzekwestiakoordynacjisystemów

zabezpieczeniaspołecznegowprzypadkuróżnychformzatrudnieniazperspektywyprawaUnii

Europejskiej-szerzejP.Schoukens,Socialsecuritycoordinationandnon-standardformsof(self)

employment,nRevuebelgedesécuritésociale”2019/1,s.81in.

6Por.Z.Salwa(aktualizacjaK.W.Baran,J.Witkowski),Ochronnafunkcjaprawapracy[w:]Sy-

stemprawapracy,t.I.Częśćogólna,red.K.W.Baran,Warszawa2017,s.477in.

Brak wyników

Społeczny charakter świadczeń w polskim prawie pracy

Treść książki

Znajdź bibliotekę blisko siebie, i uzyskaj dostęp do ebooka w systemie IBUK Libra