Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
46|spóromiędzywojennąkulturępolsko-żydowską
próbędotarciadotego,jakąetykęprzyswajasobieprzeciętnyPolak,
uczącsięjęzykaojczystego[…].Iniewolnozapominaćodużejroli,
którąwjęzykowymobrazieświataodgrywaopozycja«swój-obcy»,
połączonazwykleznegatywnąocenąobcego,opozycjafunkcjonal-
nieprzemieszczana–człowiekiemwpełni,zasługującymnanale-
żytetraktowanie,zdajesiębyćbowiemtylkoswój”19.
Jeśliwięc,jaktwierdziautorka,kategoriaswojskości(iopo-
zycyjnadoniejkategoriaobcości)należyWdonajważniejszych
kategoriipojęciowych,organizującychobrazświatautrwalony
wpolszczyźnie”20,tomożnaprzecieżzanalizowaćzaimeknasz,
podobniejaktozrobiłStanisławPieńkowskiwartykuleNaszspad-
kobierca:WMickiewiczjestzgruntupolski,taksamoGoethe–
zgruntuniemiecki.Samjęzykdziełjeszczerasyduchowejich
twórcównieprzesądza.WprzeciwnymraziemusielibyśmyHeine-
gozaliczyćdopoetówniemieckich,coprzeczyłobyoczywistości.
JakżydowskośćHeinego,takąsamąoczywistościąjestpolskość
Nietzschego…”21
Zaimeknaszwtakimrozumieniuzostałbyunarodowionyprzez
nacjonalistów22.Wartozapamiętaćtorozpoznanie,przywołujeono
bowiemistotęsporuoprzynależnośćkulturowąimiejsceMickie-
wiczawrozumieniudziejów.WtymsamymduchucoPieńkowski
piszeteżnaprzykładZygmuntWasilewski.Wkrótkimtekście
wstałymcykluNawidowni,analizującDziadyMickiewicza,widzi
teraźniejszośćjakołącznośćmiędzyprzeszłościąiprzyszłością,
łączność,wktórejspoiwemmiałbybyćnarodowywyznacznikdzie-
jów23.Wojnaozaimekniejesttylkomoimwymysłem.WWMyśli
Narodowej”jedenzautorówupominasięoumiarwszafowaniutym
magicznymsłowem:WPozatymwłaśnieŻ
ydziszafująniepotrzeb-
niezaimkiemnasz.(WNaszPrzegląd”,nasizwyciężylietc.).Polacy
zaimkategoużywająbezporównaniabardziejwstrzemięźliwie”24.
Naszmożnarównieżzinterpretowaćwedługdrogimyślowej
MieczysławaBrauna,który–notabenewWNaszymPrzeglądzie”
–opublikowałartykułSyjonizmAdamaMickiewicza25.Wskazując
nasyjonizmautoraDziadów,Braunnielekceważyprawdyhisto-
rycznej,alepisze,żewielelatprzedTeodoremHerzlem,ojcem
syjonizmu,pojawiałysięgłosyopotrzebieutworzeniapaństważy-
