Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
ROZDZIAŁI
PRZEDMIOTSPORU
1.Duszaaciało
Wśródzagadek,jakieniepokoiłyludziodczasówniepamiętnych,miejsceniepośled-
niezajmujesprawazwiązkuduszyzciałem.Wewszystkichjęzykachznajdujemyroz-
żnienie:duszaaciało.Wniepisanympoglądzienaświatludówpierwotnych,we
wielumitachreligijnych,beztrudumożnawyłowićpytaniawrodzaju:Czydusza
istniejejakobytodrębnyodciała?Jeżeliistnieje,codziejesięzniąpośmierci?Jeżeli
jestbytemodrębnym,wjakisposóbstykasięzciałem?Czymożnaokreślićmiejsce
ipoczątektejstyczności?Wmitachireligiachnieznajdujemywprawdziesamych
pytań,leczprzeważnietwierdzącezapatrywaniaocharakterzezwiązkuduszy
zciałem,ależnicataniejestistotna.Ostateczniezapatrywaniasąwyrazemniepo-
kojumyślowego,aniepokójtenłatwooblecwszatęzapytań.Jeżeliprzetowprymi-
tywnympoglądzienaświatBataków,wegipskiejKsiędzeUmarłych,wmisteriach
eleuzyńskichitp.stwierdzamyistnienieprzekonańożyciupozagrobowym,oodręb-
nościirozdzielnościduszyiciała,słuszniedomyślamysię,żewyrazicielitychprzeko-
nańniepokoiłypytaniamniejwięcejpodobnedotych,jakiepodawaliśmywyżej.
Równieżwelozoisprawazwiązkuduszyzciałemzajmowałaodczasównaj-
dawniejszychizajmujenadalmiejscepoczesne.
Coprawda,tylkoniektórzylozofowieujmowalijąwformiepytańwyżejwy-
szczególnionych;tylkoniektórzyznichzajmowalistanowiskopodobnedoreligijnego
izastanawialisięnadzwiązkiemciałazduszą,pojętąjakobytodciałaodrębnyinie-
zależny.Natomiastwewszelkiejlozoiznajdujemypytanieniecoinne,mianowicie
jakizwiązekzachodzimiędzypsychicznąazyczną,czyliprzestrzennąstronąbytu.
Pytanietoiszeregpytańinnych,pochodnych,stawialisobieipróbowalirozwiązy-
waćnawetcilozofowie,którzyjaknp.materialiścistanowczoutrzymywali,że
duszajestpoprostuskładnikiemciała,emanacjątegożlubspecjalnąfunkcjąruchową.
Krótkoiwujęciuogólnym,zarównoteologów,ludzireligijniewierzących,jako
teżlozofówniepokoiwciążnanowoproblemzwiązkumiędzypsychikąaciałem.
Formyszczegółowetegotopytaniasądośćrozmaiteizmiennezależnieodcałości
budowydanegopoglądunaświatformaogólnaizasadnicza:Upsychikaaciało”
13