Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
OsobaRomualdaSpasowskiegobronisięprzedprostymzaszufladkowaniem.
Niebyłonpostaciąanijednoznaczniepozytywną,aninegatywną;trudnouznać
gozaprzykładnegobohatera,aleniemożnateżnazwaćczarnymcharakterem.
WkrótcepoprzekroczeniuswojegoRubikonu,któreuznanezostałozajedną
znajbardziejspektakularnychucieczekcałegookresuzimnejwojny,Spasowski
zacząłpisaćopowieśćowłasnymżyciu.Stworzyłjąnapodstawiesporządzanych
nabieżącoprzezwszystkielataswojejkarierywłasnychpamiętnikówinotatek,
atakżemnóstwadokumentów.Jaksampodkreślał,robiłtozdużąstarannością
oszczegóły,sprawdzającfaktyhistoryczneikonsultujączżonąwszystkoto,co
przywodziłanamyśljegowłasnapamięć.Poukazaniusięamerykańskiegowy-
daniaksiążkijejautordeklarował:nPiszącją,kierowałemsiętylkoiwyłącznie
prawdą-omnieiowydarzeniach”.
LosnieposkąpiłRomkowi(tymimieniemzwracalisiędoniegowszyscybli-
scyiznajomi)okazjidoprzeżyć.ByłonprawdziwymświadkiemhistoriiXX
wieku,bowiemzajegożyciamiałymiejscenajważniejszewydarzeniategostule-
cia-odCudunadWisłą,poprzezokupacjęhitlerowskąipowstaniewarszawskie,
zimnąwojnę,protestyrobotniczeistudenckielat50.,60.,i70.,ażponarodziny
istłumienieSolidarności.Teiwieleinnychwydarzeńrelacjonujewswojejopo-
wieści.Niemniejprzezcałyczastoonsampozostajewcentrumuwagi,która
skierowanajestnajegopełneniezwykłychsytuacjiiokolicznościżycie.Opo-
wiadaoswoichwojennychprzeżyciach,osobistychdoświadczeniachuczestnika
procesunorymberskiego,agentawywiaduwojskowegoPRLireprezentującego
PolskęLudowądyplomaty,któremupodczasjegodługiejkarierydanebyłosłu-
chaćwbrytyjskimparlamenciewystąpieńWinstonaChurchilla,byćobecnym
wWestminsterAbbeypodczaskoronacjikrólowejElżbietyII,oglądaćmotocy-
kloweparadyPrezydentaPeróna,gościćnaprywatnejkolacjiuIndiriGandhi,
awGabinecieOwalnymBiałegoDomurozmawiaćzEisenhowerem,Kenne-
dym,CarteremiReaganem.
SpowiedźambasadoraSpasowskiegojestfascynującąopowieściąohistorii
ipolityce,miłościizdradzie,tragediinaroduirodziny.Autornietylkoopisuje
historięwłasnegożycia,alenajejtleobnażamechanizmykomunistycznejwładzy,
pokazujewstydliweobliczapolskiejsłużbydyplomatycznejijejbrakprofesjona-
lizmu,ujawniadrobneprywatneinteresy,którympolscyndyplomaci”podporząd-
kowywaliswojąaktywność,demaskujebezkarnośćbezpieki,anadewszystko
ukazujeprzemożnywpływMoskwynadziałaniazarównotych,którzyrządzili
wkraju,jakitych,którzyreprezentowaligopozagranicami.Opowiadającosobie,
Spasowskimalujesłowamimocnopatriotycznyisentymentalnyobrazpolskiego
Wołynia,opisujecodzienneżyciewmiędzywojennejWarszawieikoszmarczasu
hitlerowskiejokupacji,przedstawiageopolitycznąsytuacjęwświecielatzimnej
wojny,widzianąoczamipolskiegodyplomaty.Jegowspomnieniasątakniesamo-
wite,żeczytającje,czasamiodnosisięwrażenie,żeprzedstawianehistorienie
mogąbyćprawdziwe.Musimyjednakprzyjąćjezadobrąmonetę,boniemamy
żadnychpodstawanipowodów,abypodważaćichprawdziwość.Niewolnonam
teżzapomnieć,żekiedyautorużywasformułowania:ndziśzperspektywylat”,
17
