Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
WSPÓŁCZESNA(NOWOCZESNA)PRAKSEOLOGIA
opisywaćicharakteryzowaćprzykładynajlepszychpraktyk,dokonań-wróżnychobszarach
aktywnościczłowieka-ipróbowaćjeuogólniać.
PawełCabała(2007,s.29),reprezentującyklasyczny,flozofcznypunktwidzenia,od-
noszącsiędoprzyszłościprakseologii,pisze,żekierunkijejrozwojusązwiązaneznaukami
szczegółowymi,doktórych,oprócznaukekonomicznych,zaliczatakieobszarywiedzy,jak
logika,psychologia,socjologia,prawo,antropologiaorazaksjologiaietyka.Mówiąc,że
prakseologiamacharakterinterdyscyplinarny,wskazujeteżnakoniecznośćwykorzystania
wynikówbadańróżnychdyscyplinnaukowychwprakseologii.Interdyscyplinarnośćprak-
seologiisprawia,żemożebyćonauprawianazróżnychperspektyw.Efektybadańprakseo-
logicznychzkoleimogąbyćprzydatnewinnychdziedzinachwiedzy,aczęstostanowić
punktwyjściawichpraktykowaniu.
Przyjmującbardziejpragmatycznypunktwidzenia,należyzauważyć,żeprakseologia,
chcącsięrozwijać,musisięotworzyćzwłaszczananurtprakseologiistosowanej,wktórego
obszarzemanajwiększypotencjał.Szczególnieważnewydająsięnastępującekierunkiroz-
wojuprakseologii:
1.Charakteryzowanieosobniczychuwarunkowańsprawnościdziałańleżącychwsferze
emocji,myśleniaipodświadomości(dorobekpsychologiibehawioralnejiekonomii
behawioralnej);tymbardziejżedlaklasycznejprakseologiimyśleniejestprzejawem
wewnętrznymdziałania.Nowoczesnaprakseologiapowinnazająćsięroląmyślenia
ipodświadomościwprocesachdecyzyjnychiprzebiegudziałań(rodzajiwartościfor-
mułowanychprzezludzicelów,determinacjawichosiąganiu,aleiwybórsposobów
działania)-natowskazywałtakżeKotarbiński.Prakseologiępowinnointeresować,
cotworzyprzestrzeńemocjonalnychiumysłowychuwarunkowańmożliwościdyspo-
zycyjnychczłowieka.Ogromnemożliwościwtejkwestiikryjąsięwnajnowszychosiąg-
nięciachneuronauki,doktórejprakseologiapowinnasięodnosić.
2.Szerszekorzystaniezdorobkuteoretycznegoiaplikacyjnegonaukosporcie,wktórych
sprawnośćsportowcaizespołówsportowychjestnaczelnymkanonemiparadygmatem
badawczym.Możliwościdyspozycyjnedziałańiwspółdziałańsąsilnieuwarunkowane
możliwościamifzycznymi(motorycznymi)ifzjologicznymi(wydolnościowymi)czło-
wieka.Dbałośćozdrowieiwysokąsprawnośćfzycznąjestdziśdostrzeganaipowszech-
nieaprobowana;przestałabyćwyłączniemodą,stałasięstylemżyciaielementem
strategiirozwojuwspółczesnychorganizacji.Dorobekteoretycznyiaplikacyjnynauk
osporciejestwtejmierzeniezaprzeczalny.
3.Szerszeodwoływaniesiędoheurystyki-naukiotwórczymrozwiązywaniuproblemów
-wobszarzerozwiązywaniaproblemówpraktycznychiprojektowaniasystemówdzia-
łania.Heurystyka,marginalniedotądtraktowanaprzezprakseologów,byłajednak
dostrzeganaidocenianawielelattemuprzezTadeuszaKotarbińskiegoiAndrzeja
Góralskiego.
4.Pełniejszeodnoszeniesięwprakseologiidodorobkuteoriisystemów,wzakresiesys-
temówdziałania,aszczególniedokategoriisprzężeńzwrotnychiichdynamiki.Senge
wswoimwielokrotniewznawianymdzielePiątadyscyplinapokazałichniezwykłąrolę
wprocesachrozwojowychjednostek,zespołówicałychorganizacji.
5.Zwróceniewiększejuwaginaważnyiciekawyobszarbadańprakseologicznych,jakim
jestwspółdziałanie(kooperacjapozytywna),czylidziałaniezespołowe.Tenkierunek
25
