Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
RobertKaplan
instytucjonalnymigospodarczymwciąguostatnichtrzydziestupięciulat.
ProwadzonaprzezMalezjępolitykazagranicznatooficjalniebliskawspół-
pracazChinami,lecznieoficjalnie-corazściślejszewięzizeStanamiZjed-
noczonymi.BrakłonamczasunazajęciesięIndonezją,Singapuremiinnymi
-leczmożnajużzadaćsobiepytanie:ocowtymwszystkimchodzi?
OdzakończeniaIIwojnyświatowej-pomimotragediiwojenwWiet-
namieiKorei-marynarkaStanówZjednoczonychdominowaławregio-
nieAzjiiPacyfiku,traktowanymjakprywatnejezioro.Leczsytuacjatasię
zmieniazpowoduszczególnejdynamikikapitalizmu.Jeżelibędziesięon
pomyślnierozwijaćprzezkilkanastępnychdekad,rezultatemniekoniecznie
musząbyćpokójidobrobyt,prędzej-zbrojnenapaści.Jesttak,ponieważ
imbardziejdanykrajstajesiękapitalistyczny,imbardziejsiębogaci,im
więcejhandlujezresztąświataiimbardziejangażujesięwsprawyświata
zewnętrznego-tymbardziejmusichronićswojeinteresy,rozbudowującar-
mię,marynarkęwojennąitd.WciąguostatnichdziesięcioleciChinypostę-
powałydokładniewtensposób-idlategoOceanSpokojnyniejestjużpry-
watnymjezioremamerykańskim,jakimbyłwcześniej.Wcorazwiększym
stopniubowiem,wsensiewojskowym,stajesięświatemwielobiegunowym.
StwarzatozagrożeniedlaJaponii,cooznacza,żekrajtenmusizakończyć
etap„semipacyfizmu”,uktóregopodstawleżałszokwywołanyprzezstrasz-
liwedoświadczeniemilitaryzmuwtrakcieIIwojnyświatowej.Japoniamusi
nanowoodkryćnacjonalizmipodjąćsięrozbudowysiłzbrojnych.
TakwięcsytuacjawAzjistajesięcorazbardziejnapięta,abezpieczeń-
stwakontynentunienależyjużprzyjmowaćnawiarę.Wistociejeston
świadkiemjednegoznajszybszychinajbardziejzaawansowanychwyścigów
zbrojeńnaświecie.AcomożnapowiedziećoobszarzemórzPołudniowo-
chińskiegoiWschodniochińskiego?Oilewogóleistniejecośtakiego,jak
geograficznecentrumhandluświatowego,toonesąwłaśnietakimcentrum.
PrzezCieśninęMalakka-jednązbramprowadzącychnaMorzePołu-
dniowochińskie-przepływającorazwiększeilościropynaftowej:trzyrazy
więcejniżprzezKanałSueskii15razywięcejniżprzezKanałPanamski.
ZnacznaczęśćświatowychzłóżropynaftowejigazuziemnegoleżynaBli-
skimWschodzie(nawyżynachArabskiejiIrańskiej),awielkaliczbaich
konsumentówżyjewAzjiPołudniowo-Wschodniej:wChinach,Japonii,In-
donezjiiinnychkrajach.WszystkielinietransportowezBliskiegoWschodu
doAzjiPołudniowo-WschodniejwiodąprzezMorzePołudniowochińskie.
10
SprawyMiędzynarodowe,2015,nr3
