Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
3.2.ChronologiakontaktówzPółnocą
37
Donem,awięcnaobszarzewpływówkaganatu)nawiązywalikontakty
handlowezAzjąŚrodkowąirzucalinarynekdirhemy,któresamibili.
Stosunkowowysokiudziałmonetchazarskichemitowanychwlatach
830-839(ok.16%)odnotowanotakżewpochodzącymztegosamego
czasudepozyciezmiejscowościKislajanadgórnymDnieprem.
Danetedobitniewskazują,żewiększośćmonetztegowczesnego
okresudocieraładowschodniejEuropyjakieś20do40latpowyemi-
towaniuwkalifacie,dziękiczemustrukturatychskarbówjestspójna.
Podkonieclat20.IXw.,wrazzeskarbemzUgliczanadgórnąWołgą,
zarysowałasiętendencjadoDstarzeniasię”dirhemów-czylidowzro-
stuliczbymonet,którepowstałyponad40latprzedzakopaniem.Wy-
dajesięnatomiast,żeprzynajmniejwdorzeczuDonuiDońcakrążyło
więcejmonetzpóźniejszychemisji.
Napodstawieanalizystrukturychronologicznejiskładuskarbów
zokresumiędzy786/787a833r.Łosińskidochodzidowniosku,że
wtejfalinależyrozróżnićdwapodokresy:pierwszymiędzykońcemlat
80.VIIIw.apoczątkiemIXw.idrugimiędzyok.810a833r.13.Ponie-
ważmonetyzokresu780-789dotarłydowschodniejEuropymiędzy
rokiem800a810,alewewschodniosłowiańskichiugrofińskichskar-
bachwystępująwmniejszychilościachniżwChazariiiBułgariikam-
skiej,Łosińskiwyciągaztegowniosek,żenapoczątkuIXstuleciamu-
siałanastąpićmniejwięcejdziesięcioletniaprzerwawnapływie
dirhemówztychregionównaobszarypołożonenapółnocyRosjiiże
sytuacjaodmieniłasięnapoczątkudrugiejdekady(po810r.zaczęły
ponownienapływaćmonetyzlat790-799).tezęnależyjednak
zakwestionowaćznastępującychpowodów:
1.Byłabyonasłuszna,gdybyprzyjąćzałożenie,żeregularnynapływ
srebrnychmonetdowschodniejczęściEuropyrozpocząłsięok.
790r.Wtakimprzypadkuwlatach90.VIIIstuleciawobrocieby-
łybydużeilościdirhemówzlat70.,któreporoku800zostałyby
zastąpioneprzezmonetyzlat80.Jeżelinatomiastprzesuniesię
momentregularnegonapływusrebranaokoliceroku800,wów-
czasnależysięliczyćztym,żewlatachod800do810dowschod-
niejEuropyszerokimstrumieniemnapływałyznacząceilości
dirhemówzarównozlat70.,jaki80.VIIIstulecia,cocałkowicie
13W
.Łosiński,Chronologia,s.103-106.