Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
20
KrzysztofNowak
krucjatylandgrafaturyńskiegoLudwikaczypoemacieDytrykavonderGlez-
zeDerBorte
28
.Nieoznaczatojednakodrzuceniatradycjilokalnejipolskiej
wpieśniach.Nadalpopularnabyłanp.DumaorycerzuPeregryniezWezen-
borga,któryochroniłwłasnymciałemHenrykaBrodategoprzedwatażkami
Świątopełka
29
podczaszjazdugąsawskiegow1227roku.
MarekCetwińskiwswojejpracynatematrycerstwaśląskiegowysuwa
równieżhipotezę,któraświadczyoznajomościprzeztrzynastowieczneelity
podańiromansówoRycerzachOkrągłegoStołu
30
,cododatkowomiałołączyć
sięzdziałalnościąsprowadzonegozakonucystersównaŚląsku
31
.Pojawienie
sięnowychzgromadzeńzakonnych
32
wtamtymczasiewskazujenietylkona
znajomośćnajświeższychkoncepcjiwchrześcijaństwie,aletakżemożebyć
odczytanejakopróbapodążaniazamodąinajpopularniejszymitrendami.
Jednymznajbardziejwidomychznakównawiązywaniadozachodnioeu-
ropejskichwzorcówkulturowychsąimionanadawanewśródelitywtamtym
okresie.Wystarczywspomniećtakieimiona,jak:Henryk,Fryderyk,Herman,
GotfrydczyegzotycznyParsifal,byzrozumieć,jakdalekoidącezmianyzacho-
dziływludzkiejmentalności
33
.Jaksilnemusiałybyćtowzorce,skoroimiona
odgrywająceogromnąrolęsymbolicznąpochodziłyspozawciążdominujące-
gojęzykapolskiego?Nienależyjednakżezapominać,iżnieobcewielmożom
byłyzagranicznestudia,pielgrzymkiczyudziałwkrucjatach,dającemoż-
liwośćpoznaniaiosłuchaniasięznowymiimionami.Niewątpliwie,zmiany
napłaszczyźnielingwistycznejpowodowałanietylkowzrastającapopularność
językaniemieckiego,alerównieżrozprzestrzenianiesięłacinyicorazwięk-
szajejrolazasprawąumacnianiasięchrześcijaństwa,rozwojumonastycyzmu
isieciparafialnej.
Nienależyjednakprzesadnieakcentowaćobcychwpływów,zwłaszcza
niemieckich,nazmianywjęzykuwXIIIwieku,pamiętającoprzykładach
świadczącychotym,iżtowłaśnieŚląskbyłkolebkąpolskiegopiśmiennictwa,
ajęzykciąglepozostawałjednymzpodstawowychelementówtożsamości.
WartowspomniećnietylkoopierwszympolskimzdaniuzawartymwKsię-
28
Tamże,s.598.
29
AmożeiOdońca,kontrowersjewokółsprawy1B.Zientara:HenrykBrodatyijego
czasy.Warszawa1997,s.2741276.
30
Późniejsza,pochodzącazdrugiejpołowyXIVwiekuwieżawSiedlęcinie,udekorowana
malunkamiprzedstawiającymihistorięLancelota,możewskazywaćnawcześniejsząrecepcję
tegomotywu.Zob.J.Witkowski:CyklLancelotazJeziorawsiedlęcińskiejwieżymieszkal-
nej.Próbainterpretacjitreścimalowidełściennych.nSprawozdaniePoznańskiegoTowarzy-
stwaPrzyjaciółNauk,WydziałNaukoSztuce”1984(wyd.1986),nr102,s.42.
31
M.Cetwiński:Rycerstwośląskie…,s.1471148.
32
Patrznp.:J.Kłoczowski:DominikaniepolscynaŚląskuwXIIIiXIVw.Lublin
1956.
33
M.Cetwiński:Rycerstwośląskie…,s.161;Tenże:Śląskitygiel.Częstochowa2001,
s.46155.
