Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
sławaMichalskiego77.GorliwośćKaziaWoźnickiegowpracachkółka,do
któregonależał,iczytanieliteraturyprzygodowejniedoprowadziłygojed-
nakdoszeregówsocjalistycznych,odbiegałpóźniejodtegodaleko.
Oilesiędziśorientuję,byłatoponoćorganizacjaobejmującamłodzież
wszystkichszkółwdawnymzaborzerosyjskim.Musiałaonabyćzależnaod
jakiejśgrupysocjalistycznej,pokrewnejpóźniejszejPolskiejPartiiSocjali-
stycznej,którapowstaładopierowroku1892.Czybyływówczasjakieśkół-
kaniesocjalistycznewśródmłodzieżyszkolnej,tegopowiedziećnieumiem.
Wiemprzytym,żezjawiłysięonepóźniej,inicjowaneiprowadzonezramie-
niaLigiNarodowejprzezZwiązekMłodzieżyPolskiej(Zet),leczZwiązekten
zostałwznowionypopewnejprzerwiedopierowr.1898iwtedydopieroza-
jąłsięzagadnieniemsamokształceniawśródmłodzieżyszkolnej.Napierw-
szymmiejscuwjegopracypostawionowspólnąnaukęhistoriipolskiej
izajęciesięliteraturąnaszą,awięcprzedewszystkimczytaniepismzabro-
nionychprzezcenzuręrosyjską.Żałowałempóźniej,żenierobionotegoza
moichczasówiżepodstawydoznajomościdziejówPolskimusiałemzdoby-
waćdopieropóźniejsamodzielnie.Nieposiadałemteż,będącwszkole,ła-
twościczytanianaszychwieszczówiinnychpisarzy.Tyletylkomiałem,co
mogłembyłznaleźćwbiblioteceniestępowskiej.Dopierogdypodkoniec
ostatniegodziesięcioleciawiekuubiegłegoznalazłemsięwKrakowie,rzuci-
łemsiędoczytaniaMickiewicza,SłowackiegoiKrasińskiego78iichkomen-
tatorów,usłyszałemzescenydziełaSłowackiego,Fredry79,Wyspiańskiego80
iinnychbezskróceńiskorygowaniacenzorskiego,możezresztąilepiej,że
zetknąłemsięztymwszystkimwwiekujużniecodojrzalszymmoichlat
młodzieńczych.
4.WlaboratoriumMilicera(1893/94)
Gdyukończyłemklasęsiódmą,byłojużpostanowione,żewyjadęzagra-
nicęnastudiarolnicze.WujWoźnickiiMatkauznali,żejestemzbytmłody
(miałemlat17)nato,byrozpocząćżyciezupełniesamodzielne.Aponieważ
MatkamiałanadalmieszkaćwWarszawie,botrzejmoitowarzysze(Tryni-
szewskiidwajWoźniccy)bylinadalwszkołach,więcwyrobiłmiwujprak-
tykęwlaboratoriumchemicznym,któreistniałoprzyTowarzystwiePopiera-
niaPrzemysłuiHandluwjegogmachunaKrakowskimPrzedmieściu.Kie-
———
———
——
opracowywanebyłyprzeznajwiększeówczesneautorytetynaukowezzaborurosyjskiego,m.in.
PiotraChmielowskiego,LudwikaKrzywickiego.Wl.1898-1913ukazałysiętrzyserie„Poradnika”,
łączniepiętnaścietomów.
77MichalskiStanisław(1865-1949),organizatornauki,działaczoświatowy,twórcairedaktor„Po-
radnikadlasamouków”,„NaukiPolskiej”i„Organonu”,wl.1928-1939dyrektorFunduszuKul-
turyNarodowej.
78KrasińskiZygmunt(1812-1859),dramaturgipoeta;twórcahistoriograficznegodramatuwpol-
skimromantyzmie;autorlirykipowieścihistorycznych;wkorespondencjizawarłbarwnąpano-
ramęepoki.
79FredroAleksander(1793-1876),najwybitniejszykomediopisarzpolski;wkomediachifarsach
ukazywałbarwnyobrazżyciaiobyczajówszlachtypolskiej,zwłaszczaprowincjonalnej.
80WyspiańskiStanisław(1869-1907),dramatopisarz,poeta,malarz,reformatorteatru;największy
obokromantykówtwórcapolskiegodramatu,zwłaszczatragedii;wdramatach,oboknurtufilozo-
ficznegoimetafizycznejinterpretacjidziejówPolskiinawiązańdotragediiantycznej,zawarłwiel-
polemikęzewspółczesnościąpolitycznąiliteracką;rapsody,lirykaosobista;pioniernowoczes-
nychformteatralnych;twórcawitrażyipolichromii,portretów,pejzaży.
57