Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
20
StanisławKutrzeba(1876–1946).Biografianaukowaipolityczna
którauniemożliwiłamudalsząowocnąpracęnaukowąizmusiładorezygnacji
zewszystkichpełnionychfunkcji44.
DziesięćlatstarszyodSmolkiWincentyZakrzewskibyłpowstańcemz1863
roku,podkomendnymgen.MarianaLangiewicza.Jegoudziałwpowstaniustycz-
niowymstanowiłdecydującymierniksentymentówpolitycznych,jakiebudził
wmłodympokoleniustudentówUniwersytetuJagiellońskiego.Choćformalnie
należałdogronakonserwatystówkrakowskich,toswoichpoglądówpolitycznych
nieprzenosiłnauczelnianewykłady,dlategoteżcieszyłsięwśródmłodychhi-
storykówszacunkiemiuznaniem.ByłobokSmolkiwłaściwymtwórcąsemina-
riumhistorycznegoorazbadaczemdziejówreformacjiwPolsceihistoriiXVI
wieku.Dojegonajważniejszychpracnależą:PowstanieiwzrostreformacjiwPol-
sce1520–1572(1870);StosunkiStolicyApostolskiejzIwanemGroźnym,carem
iWielkimKsięciemMoskiewskim(1872);PoucieczceHenryka.Dziejebezkróle-
wia1574–1576(1878);RodzinaŁaskichwXVIwieku(1882);StefanBatory.Prze-
glądhistoriijegopanowaniaiprogramdalszychnadniąbadań(1887);podręcz-
nikszkolnydlagimnazjalistówiliczneedycjeźródłowe45.Uważanywśrodowisku
krakowskimzaświetnegohistoryka,„jednegoznajwybitniejszych,jakichwogóle
mieliśmy”,WincentyZakrzewskiniecieszyłsięjużtakąestymąjakodydaktyk,
gdyż„wykładałbardzoprzykrozpowoduciągłegokrząkania,któremnietakde-
nerwowało–wspominałKutrzeba–iżtrudnomibyłogosłuchać,naseminarium
jakośsięniezapisałem–mającdośćinnych–choćpóźniejtegożałowałem,gdy
poznałemjegogruntownąwiedzę,azwłaszczaoceniłemmetodęznakomitą”46.
FranciszekPiekosińskidługonatomiastdobijałsiędouniwersyteckiejkatedry,
przezlatapełniącfunkcjeadministracyjne.StudiowałnaWydzialePrawaUni-
wersytetuJagiellońskiego,uczestniczyłrównieżwzajęciachseminariumhisto-
rycznegoprowadzonegoprzezJózefaSzujskiego.Podczasstudiówwziąłudział
wpowstaniustyczniowym,dlategoteżdoktoratuzyskałdopierow1870roku.Za-
razpostudiachpracowałjakourzędnikwróżnychinstytucjachgalicyjskich.Gdy
w1891rokurozpocząłwykładynaUniwersytecieJagiellońskim,otrzymałno-
minacjęnadyrektoraArchiwumAktGrodzkichiZiemskichwKrakowie.Głów-
nymnurtemjegozainteresowańbadawczychbyłoedytorstwośredniowiecznych
źródeł.Wsumieopublikowałokoło5500dokumentówiokoło7000zapisków
sądowych,wcześniejnieznanychbadaczom.Dojegogłównychwydawnictw
źródłowychnależą:dwatomykodeksudyplomatycznegokatedrykrakowskiej,
44Szerzejzob.A.Gieysztor,Posłowie,[w:]S.Smolka,MieszkoStaryijegowiek,Warszawa
1959,s.647–672;tenże,StanisławSmolkajakomediewista,[w:]Spórohistorycznąszkołękra-
kowską,podred.C.BobińskiejiJ.Wyrozumskiego,Kraków1972,s.95–118;H.Barycz,Stanisław
Smolkawżyciuinauce,Kraków1975;J.Wyrozumski,StanisławSmolka,[w:]ZłotaksięgaWydziału
HistorycznegoUniwersytetuJagiellońskiego,podred.J.Dybca,Kraków2000,s.88–95.
45
Szerzejzob.M.Wierzbicka,ZakrzewskiWincenty,[w:]Słownikhistorykówpolskich,podred.
M.Prosińskiej-Jackl,Warszawa1994,s.572;S.Szczur,WincentyZakrzewski,[w:]Złotaksięga
WydziałuHistorycznego...,s.80–85.
46ANPANiPAUKr,KIII-11,j.a.II/15.S.Kutrzeba,Pamiętnik.
