Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
RozdziałI.Stanowienieistosowanieprawajakoprzedmiotbadań
27
Możnatuwyróżnićdwasposobyokreślaniatejaktywności:jakowiążącegoustalania
prawlubobowiązkówadresatówdecyzjistosowaniaprawabądźjakowykonywanie
kompetencjidowydawaniakonkretno-indywidualnychdecyzjiprawnych.Możnatakże
wyróżniaćpewneszczególneelementylubwytworytejaktywności,wpostacidecyzji
stosowaniaprawaalbozawartościtreściowejtejdecyzjiwpostacinormyindywidual-
no-konkretnejzrelatywizowanejdosystemuprawalubjegoczęści(gałęziprawalub
instytucjiprawnej)18.
Nierezygnujączmożliwościwykorzystaniadotychczasowegodorobkudoktrynypraw-
niczej(wtymdorobkuteoriiprawa)wkwestiipodmiotowegoorazprzedmiotowego
modelowaniastosowaniaprawa,należyrozważyćwzbogaceniedotychczasowegoba-
daniaprocesówstosowaniaprawatakżeoinneujęcia,umożliwiającewykorzystanie
kulturowejcharakterystykizjawiskprawnych.Koniecznejesttakże-jaksądzimy-wpro-
wadzeniedoteoriiprawatakiegoujęcia,jakieumożliwiłobynietylkoskonstruowanie
normatywnego(wynikającegozprawaobowiązującego)modelustosowaniaprawa,ale
równieżkompleksowyopisiwyjaśnieniepojedynczychprocesówstosowaniaprawa-od
powstaniasytuacjidecyzyjnejażdowykonaniadecyzjiorazzapoczątkowaniakolejnych
procesówdecydowaniaprawnego(stosowaniaprawaalbostanowieniaprawa).Wydaje
się,żetakiewłaśnieujęcieprawajestmożliwewsytuacjiprzyjęciakoncepcjiprawajako
wytworuiczynnikakulturowego,jakrównieżprzyjęciapodejściadecyzyjnegojakospo-
sobuopisuiwyjaśnieniaprocesustosowaniaprawa.Założeniakulturowegorozumienia
prawaorazpodejściedecyzyjnezostanąrozwiniętewdalszejczęściopracowania,atakże
odniesionedoszczegółowychproblemówbadawczychstosowaniaprawa,rozważanych
wkolejnychrozdziałach.Takiesamewnioskimożnaodnieśćdodorobkuteoriiprawa
wzakresietworzenia(stanowienia)prawa.Ustaleniadotyczącemodeluracjonalnego
tworzeniaprawa(włączniezwyodrębnieniemodpowiednichfazprocesustanowienia
prawa),koncepcjiźródełprawa,teoriiaktunormatywnego(włączniezzagadnieniami
opracowywaniairedagowaniaaktównormatywnych),mogąbyćodpowiedniowykorzy-
stanewholistycznejcharakterystyceprocesówstanowieniaistosowaniaprawa,opartej
naujęciuprawajakowytworuiczynnikakultury.
Studianadprawemjakowieloaspektowymzjawiskiemkulturowymwymagająrówno-
ległegoprowadzeniaczynnościbadawczychwconajmniejkilkuzasadniczychpłasz-
czyznachbadawczych.Każdaznichjestmocnozwiązanazodpowiednią,współczesną
propozycjąbadawczą,postulującątzw.wewnętrznąizewnętrznąintegracjęprawoznaw-
stwa.Jednązpłaszczyznbadawczychjestpłaszczyznasocjologiczna(behawioralna)
badańnadprawem,skoncentrowananapozyskaniumateriałubadawczegodotyczącego
zachowańpodmiotówprawa.Pozyskanietakiegomateriałuwymagazaśużyciaodpo-
wiednichmetoditechnikbadańsocjologicznych,wtymbadańjakościowych.
18
J.Wróblewski,Sądowestosowanieprawa...,s.8.
