Зміст книги
перейти до управління читачемперейти до навігаціїперейти до деталей бронюванняперейти до зупинок
Pojęcieiznaczenieracjonalnegoustawodawcywpolskimsystemieprawnym…
prawnegomasłużyć(...)”90.Oczywiście,żadenustawodawca,nawettenracjonalny,
niejestwstanieprzewidziećzmianaksjologicznych,którenastąpiąwokreślonej
perspektywieczasowej.
Wartozaznaczyć,żetworzenieprawamaczęstocharakterogólny,możeono
bowiemulegaćzmianiepodwpływemszerokorozumianejjurysprudencji.Wypo-
wiedziałsięnatentematFryderykZollnauroczystejAkademiiDziesięciolecia
KomisjiKodyfikacyjnejwdniu3czerwca1929r.stwierdzając:,,Ustawaczy
kodeks,pamiętajmy,niedanamnigdypełnejtreściprawa,onastwarzadlaniej
tylkoramy,wktórychżyweprawociąglesięrozwijairozwijaćmusi.Dlatego
ustawodawcaniepowinienzbytwielenormować”91.Wzwiązkuztymnależy
zwrócićuwagęnatrwałośćosiągnięćlegislacyjnychKomisjiKodyfikacyjnej
sprzedwybuchudrugiejwojnyświatowej92.Wynikałoto,comożewydawaćsię
współcześnieniezrozumiałe,zodsunięciaówczesnegoparlamentuoddziałal-
nościlegislacyjnej.ZwróciłnatouwagęMichałPietrzak,któryexpliciteuznał,że
nWkładSejmuwproceskodyfikacjiprawaokazałsięraczejskromny”,przyczym
nJegozasługąbyłopowołaniedożyciaKomisjiKodyfikacyjnejiwyposażeniejej
wniezbędneinstrumentydziałania”.Wynikałotojegozdaniemnzpowoduopie-
szałościpostępowaniaiprzerabianiaprojektów”przezSejm,czegoprzykładem
byłyustawyz1926r.,tzn.prawoprywatnemiędzynarodowe,prawoprywatne
międzydzielnicoweorazozwalczaniunieuczciwejkonkurencji.Dlategozrezygno-
wanozroliSejmuiSenatuwprocesiekodyfikacjiprawa,apowejściuwżycie
tzw.nowelisierpniowej93,którastanowiłazmianęKonstytucjizdnia17marca
1921r.,nprojektyKomisjiKodyfikacyjnejstawałysięobowiązującymprawemna
podstawierozporządzeńPrezydentazmocąustawy”94.
Nazakończenienależyzauważyć,żewspółcześnieżyjemywepocesocja-
lizacjiprawa,wtympublicyzacjiprawaprywatnego,kiedytopaństwopragnie,
częstoniejakonasiłę,uszczęśliwiaćjegomieszkańców-obywateli.Wszczegól-
nościdotyczytozakresuingerencjiwładzypaństwowejwstosunkiwłasnościowe,
obyczajowe,kulturalneludności,czylipaństworegulujejeniejakoodkołyskiaż
pogrób.Powodujeto,żepaństwometodąlegislacyjną,przyjmującpostawęracjo-
nalnegoustawodawcy,wkraczawprawiewszystkiedziedzinyżyciaspołecznego.
90Z.Ziembiński,Desuetudo,nPaństwoiPrawo”1994,z.11,s.7-8.
91F.Zoll,PolskiKodeksCywilny,odczytwygłoszonynauroczystejAkademjiDziesięciolecia
KomisjiKodyfikacyjnejwdniu3czerwca1929r.,,,Palestra”1929,nr8-9,s.353.
92Zob.R.Jastrzębski,Wpływpolskiejtradycjiprawnejnakodyfikacjęprawaprywatnego(1918-
1939)(w:)Międzytradycjąanowoczesnością.Prawopolskiew100-lecieodzyskanianiepodległości,
red.naukowaŁ.Pisarczyk,Warszawa2019;R.Jastrzębski,DokonaniakodyfikacyjneIIRzeczypo-
spolitej(w:)DokonaniakulturowewPolsceniepodległej,red.K.Karaskiewicz,Białystok2020.
93Zob.ustawazdnia2sierpnia1926r.zmieniającaiuzupełniającaKonstytucjęRzeczypospoli-
tejdnia17marca1921r.(Dz.U.R.P.nr44,poz.267),Dz.U.nr78,poz.442.
94M.Pietrzak,Oustroju,prawieipolityceIIRzeczypospolitej.Pismawybrane,wprowadzenie,
wybóriredakcjanaukowaP.Borecki,C.Janik,Warszawa2018,s.175-176.
35
