Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
RozdziałI.Ryshistorycznyegzekucji...
domajątkudłużnika.Obejmowałaonapoczątkowocałymajątek,
azupływemczasuprzerodziłasięwegzekucjęzposzczególnych
przedmiotówmajątkowych.Egzekucjamajątkowabyłakierowanado
ruchomości,nieruchomościiinnychprawmajątkowychdłużnika.
Celemegzekucjistałosięzaspokojeniewierzyciela.Rozwójpaństwa
iprawaorazsądownictwadoprowadziłdoobjęciadziałaniemsądu
takżeegzekucji.Wykształconawmiejscesamopomocyegzekucjasądowa
stanowiłaodtegoczasuprawnądrogęwyegzekwowaniaświadczenia
przezwierzyciela.Ulegałaonaprzeobrażeniom,gdychodzioorgany
egzekucyjne,formęizakresczynności.
EgzekucjawPolscemiałazpoczątkucharakterprywatnyizwracała
sięprzeciwkoosobiedłużnika5.Losdłużnikazależałodwoliwierzyciela.
Dłużnikmógłbyćzabitylubujętyiwziętywniewolę,zaśjegomajątek
mógłuleczniszczeniu.Następnieegzekucjaosobistauległazłagodzeniu
ikierowanodomajątkudłużnika.Wwarunkachpaństwowościfeu-
dalnejpaństwoniezapewniałorozstrzygnięciawszystkichsprawprzez
sądy.Rolasądówsprowadzałasięwistociedowydaniawyroku,nato-
miastjegowykonanienależałowzasadziedostrony,którasprawęwy-
grała6.Wegzekucjiprawwtymokresieinastępnych,azwłaszcza
wdobierozbiciadzielnicowegodużeznaczeniemiałasamopomoc7.
Wokresiepolskiegośredniowieczadostrzegamypoczątkiingerencji
władzypaństwowejwwykonywaniewyroku.Egzekucjasądowastop-
niowowypierałasamopomoc.Nadalbyłaprowadzonaegzekucjaoso-
bista,jednakżeinnybyłjejcharakter.Przystępowanodoniejodrazu
powydaniuwyroku,chybażestronaprzegrywająca(pozwana)dała
rękojmię,wyrokwykona.Przegrywającego(dłużnika)-wedługsta-
tutuKazimierzaWielkiego-któryniewywiązałsięzobowiązkunało-
żonegowwyroku,aniteżniezagwarantowałzadośćuczynieniaprzez
zapłatęrękojmi,wydawanoprzezsądwygrywającemu(wierzycielowi)8.
Egzekucjaosobistazmierzaładowywarcianastronęzobowiązanąta-
kiegonacisku,abywyrokbyłwykonany.Decydująceznaczenieprzykła-
5W.Berutowicz,Postępowaniecywilnewzarysie,Warszawa1974,s.386;zob.też
J.Smerka,EgzekucjawPolscewdobiewczesnegośredniowieczanaprzykładziesprawy
komesaPiotraWłostowica(w:)Postępowanieegzekucyjnewdziejach.XKonferencja
NaukowaKarpacz11-13września2006r.,Wrocław2007,s.57-71.
6J.Bardach(red.),HistoriapaństwaiprawaPolski,t.I,Warszawa1965,s.338.
7SzerzejK.Sójka-Zielińska,Historiaprawa,Warszawa1993,s.196;J.Bardach,
B.Leśnodorski,M.Pietrzak,Historiapaństwaiprawapolskiego,Warszawa1987,s.149.
8J.Bardach(red.),HistoriapaństwaiprawaPolski,t.I,s.555.
32