Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
22
Statystycznydrogowskaz2
moctestu
jestmniejszebądźrówne5%(p≤0,05).Wtestachciążowychtoprawdopodobień-
stwojestdużomniejsze(zwyklep<0,01–ryzykostwierdzeniaciąży,kiedywrze-
czywistościjejniema,jestmniejszeniż1:100).Oferowanenarynkutestyróżnią
siętym,jakbardzozabezpieczająprzedwykazaniemnieistniejącejciąży,atakże
tym,jakłatwociążęwykrywają.Tedwiemożliwościsąwzajemnieprzeciwstawne.
Test,któryłatwowykrywaciążę,nawetwprzypadkujejbraku,totestliberalny.
Ryzykozwiązanezjegoużyciemjesttakie,żemożewykazaćciążę,któranieist-
nieje.Zkoleiten,któryrzadkopokazujeciążę,totestkonserwatywny.Ryzyko
związanezjegoużyciemtoniewykrytaciąża.Wybierającodpowiednitest,decy-
dujemyotym,naktóryrodzajbłędumożemybyćbardziejpodatni.Oczywiście,
wprzypadkuciążystanfaktycznyobjawisięniezależnieodtego,którytyptestu
wybierzemy,jednakżewprzypadkubadaństosowanychwnaukachspołecznych
faktycznyobrazbadanegozjawiskabezzastosowaniadodatkowychśrodkówmoże
niebyćłatwydouchwycenia.
Przyjętywdanejdziedzinienaukipoziomistotnościtopewienkompromis
międzyuznawaniemprzypadkuzawynikoddziaływaniaauznawaniemefektu
oddziaływaniazaprzypadek.Wnaukachspołecznychuznajesiędanywynikza
nieprzypadkowyprzyp≤0,05.Jesttokryteriumopartenadoświadczeniu.Dzięki
takusta
lonemuprawdopodobieństwuosiągasięnajlepszystosunekbłędupierw-
szegoidrugiegorodzaju.Czynatymkończąsięrozważanianatemattego,dla-
czegoczasamibadaniawychodzą,aczasaminiewychodzą?Niestety,tutajdo-
pierosięonezaczynają.Możesięnaprzykładzdarzyć,żewjednymbadaniunie
uzyskamyistotnychstatystyczniezależności,alewinnym,analogicznymbadaniu
–zależnościteokażąsięistotne.Oileprzyjętywnaukachspołecznychpoziom
istotnościdobrzechroniprzedbłędempierwszegorodzaju(wykryciemzależno-
ści,którenieistnieją),toniegwarantujeon,żeistniejącewrzeczywistościefekty
napewnoujawniąsięwprzeprowadzanychanalizach.Cotoznaczy?Wpraktyce
przyzastosowaniutestustatystycznegobłądpierwszegorodzajupojawisięrza-
dziejniżdrugiegorodzaju.
Moctestujestpowiązanazbłędemdrugiegorodzajuijestodwrotnościąwiel-
kościtegobłędu.Imwiększybłąddrugiegorodzaju,tymmniejszajestmoc.Na
przykładtestyomałejmocyniesąwstaniewykryćistotnychzależnościaniróż-
nicistosującje,narażamysięnawiększybłąddrugiegorodzaju.Choćoczeki-
wanyefektistnieje,testniejestwstaniegowykazać.Moctestudefiniowanajako
zdolnośćdowykrywaniaefektu,wprzypadkugdyhipotezazerowajestfałszywa,
zależyodkilkukluczowychczynników:przyjętegopoziomuistotności,siłyefektu,
wie
lkościpróby,ogólnegopoziomuzróżnicowaniawyników(ichwariancji),właści-
woś
cirozkładuikonstrukcjitestustatystycznego.Wzięciepoduwagętychczyn-
nikówpozwalanatakiezaplanowaniebadania,byzwiększyćszansenauzyska-
niewiarygodnychwyników.
