Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Antycznekorzeniewspółczesnychstereotypów
25
wane.Sąwidocznemiędzyinnymiwstereotypowymspojrzeniupracodawcówna
potencjalnychpracowników,wzróżnicowaniupłacmiędzygrupamipłci,wogra-
niczonymdostępiekobietdosprawowaniawładzynaróżnychszczeblach,atakże
wdowcipach,wktórychnblondynka”jestuosobieniemkobiecychcech,ograni-
czającychjejmożliwościspołecznegofunkcjonowania.
Stereotypobcego–gorszego
Grecy,rozkochaniwswojejkulturze,bylidoskonałymprzykładempostawy
etnocentrycznej.Dumnizeswojegoprawa,sztukiczykunsztuwalki,uważalikaż-
degonie-Grekazagorszegoodsiebiebarbarzyńcę(wdosłownymtłumaczeniu-
mówiącegoniezrozumiale).Znajdujetoodzwierciedleniewówczesnejliteraturze.
CiekawąpostaciągreckiejliteraturyjestMedea,bohaterkadramatuEurypide-
sapodtymsamymtytułem.Utwórpokazuje,jakówcześniepostrzeganokobietę,
wdodatkukobietęobcąspołeczności,atymsamymgorszą.
MedeajestcórkąkrólaKolchidy-parasięczaramiiwzwiązkuztympotrafi
więcejniżzwyczajnyczłowiek.PomagaJazonowizdobyćzłoteruno,odmładza
jegostaregoojca,przyczyniasiędozamordowaniastryja,ponieważtenprześla-
dowałJazona.Mogłabyzatembyćpostaciąpozytywną,jednakjestnie-Greczynką
istądjejzwiązekzJazonemwoczachGrekówjestuważanyzanieważny.Kiedy
JazonmaszansępozyskaniaprzychylnościmłodejcórkikrólaKoryntu-zobowią-
zaniawobecMedei,matkijegosynów,tracąznaczenie.
JazonprezentujetypowydlaGrekówetnocentryzm.Uważa,żeMedeajestmu
winnawdzięczność,bowiemwyrwałjązeświatabarbarzyńskiegoiwprowadził
wświatkulturygreckiej.
MedeajestpogardzanąprzezGrekównobcą”,alejednocześniepewienszacu-
nekbudzijejmądrośćiniezależnośćodmęża.Ostateczniejednakjesttowzorzec
negatywny-abyzemścićsięnaJazonie,mordujejego(atakżeswoje)dzieci40.
Przypisywanieniższościkulturowejobcym(nie-Grekom)Eurypideswy-
raźniepodkreślatakżewinnejsztuce-IfigeniiwAulidzie.Tytułowabohaterka
wypowiadatamnastępującesłowa:nGrecymająbarbarompanować,nieoni/Gre-
kom!Toniewolnicy-myznaturywolni”41.
Ifigeniajestbohaterkąpozytywną.Charakteryzujejągłębokipatriotyzm,jest
gotowapoświęcićżyciedladobrakraju,akceptujewłasnąśmierćnastoleofiar-
nym.Jednakjejpatriotyzmłączysięzpostawąmocnoetnocentryczną,przepojo-
nąpogardądlanie-Greków.
40Tenże,Wstęp.Medea,[w:]Eurypides,Tragedie,t.4,tłum.J.Łanowski,Wydaw.Prószyński
iS-ka,Warszawa2007,s.133-134.
41Eurypides,Ifigenia…,s.149.
