Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
26
MariaChodkowska
Tworzeniepozytywnychstereotypówogrupiewłasnejinegatywnychogru-
pachobcychjestmechanizmempowszechniewystępującymwróżnychkulturach.
Jednaktendencjetakienasilająsięszczególniemocnowówczas,kiedygrupa
(społeczność)musiwalczyćoprzetrwaniezotaczającymijągrupamiobcymi.
TakbyłowprzypadkuGreków,podzielonychnaspołecznościzamieszkującepań-
stwa-miasta(polis).Toczyłyoneciągłewojny,niemogącdopuścićdonapływu
nobcych”,ponieważzagrażałobytogłodemwłasnejgrupy(niskawydajnośćrol-
nictwaiograniczoneterenyupraw).
Niechęćdoobcychjestwyraźnatakżewkulturzeżydowskiej.WStarymTe-
stamencieniebrakujeobrazówkrwawychwalk,usprawiedliwianychkonieczno-
ściąwyeliminowaniaobcych,stanowiącychprzeszkodęwobjęciuwposiadanie
ZiemiObiecanej.PogardąobdarzanisątakżeŻydzinieprzestrzegającypraw,jak
np.Samarytanie,którzywybudowaliwłasnąświątynięisprzeciwilisięnakazowi
odwiedzaniaświątynijerozolimskiej.Tenstereotypinnegokulturowolubreligij-
nie,postrzeganegojakogorszego,zmieniasiępodwpływemreligiichrześcijań-
skiej,nakazującejmiłośćdokażdegoczłowiekajakojednozdwupodstawowych,
najważniejszychpraw(obokmiłościBoga),ajednymzlicznychprzykładówno-
wotestamentowychnawoływańdoprzestrzeganiategonakazujestprzypowieść
oSamarytaniniepotrzebującympomocy.Jednakitutajzmianynastępowałybar-
dzopowoli,apóźniejsiwyznawcyreligiiChrystusabardzoczęstoodmienność,
zwłaszczareligijną,utożsamializnegatywnymicechami,nwymagającymi”inter-
wencjiwformieprzemocy,łączniezeliminowaniembiologicznym(inkwizycja,
wojnykrzyżowe).
Stereotyp„innego”biologicznie
Stereotypyodnoszącesiędogrupijednostekodmiennychbiologiczniemoż-
napodzielićnadwiekategorie.Pierwszaznichtostereotypygrupodmiennych
genetycznie,któreleżąupodstawuprzedzeńrasowych(np.leniwyMurzynczy
agresywnyArab).Naodmiennośćbiologicznąnakładasiętutajodmiennośćkul-
turowa.Dodrugiejkategoriimożnazaliczyćstereotypyosóbodbiegającychod
normbiologicznych:fizycznychlub/iumysłowych,wtym:stereotypyzawierają-
ceobrazycechosóbniepełnosprawnychwogólebądźteżstereotypyzawierające
obrazycechosóbzokreślonymiuszkodzeniamiidysfunkcjami.
Wspuściźniepokulturachantycznychnieprzetrwałystereotypygrupodmien-
nychgenetycznie,coprawdopodobniejestkonsekwencjąograniczonościtegotypu
kontaktów.Natomiastwzachowanychmateriałachźródłowychmożnaznaleźć
wielestereotypówodnoszącychsiędoosóbniepełnosprawnych,przedewszyst-
kimtakich,któreprzypisujątymosobomnegatywnecechy.Wśladzanimiszły
dyskryminującedziałania,ażdoeliminowaniabiologicznegowłącznie.Dotyczyto
