Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
StosunkibilateralnemiędzyPolskąiAustriąwdwudziestoleciumiędzywojennym
17
Możnazgodzićsięzopinią,żewrazzezmieniającąsięsytuacjąmiędzynarodową
stosunkiPolskiiAustriibyłyprawiewyłączniefunkcjąichstosunkudoNiemiec.
Odrzucenieprzezsocjalistówkoncepcjisfederalizowaniadwóchpaństwjednego
naroduistworzenieprzezkanclerzaEngelbertaDollfussaFrontuOjczyźnianego
niedoprowadziłydozasadniczejzmianypolskiejpolitykiwobecAustrii.Byłoto
zrozumiałe,albowiemjeszczew1930r.socjaliściaustriaccywpełnipopieralirewi-
zjonistycznestanowiskoRepublikiWeimarskiejwobecgranicyzPolską21.Takżepo
podpisaniudeklaracjipolsko-niemieckiejw1934r.waustriackiejprasiepojawiłysię
krytyczneartykułyzarzucającePolscem.in.odejścieodsolidarnejpostawypaństw
europejskiejwobecdążeńHitlera.Rządaustriackiprezentowałraczejumiarkowane
stanowiskowtejkwestii.JednakżekanclerzDollfusswrozmowiezpolskimposłem
wWiedniumiałdawaćdozrozumienia,że„umożliwiającHitlerowipozorysukcesu
dyplomatycznegoPolskawyciągaAustriiostatniądeskęratunku,jakąjestzaryso-
wującesięutworzeniejednolitejświatowejopiniiprzeciwHitlerowi”
22
.Sprawa
nienabraładalszegobiegu,gdyżAustriąwstrząsnęływydarzeniawLinzuzlutego
1934r.,gdzieużytobroniprzeciwkodemonstrującymsocjalistomizginęłoponad
300osób.Tegosamegorokuwlipcudoszłodonarodowosocjalistycznegozamachu
stanuDollfussa.Reakcjęrządupolskiegonaobatragicznewskutkachwydarzenia
możnaokreślićjakopowściągliwą,ograniczającąsiędowyrazówubolewaniazpo-
woduofiarśmiertelnych.
NowykanclerzKurtSchuschniggwyrażałzainteresowanierozszerzeniemsto-
sunkówzPolską.WidziałrównieżPolskęjakoczłonkaplanowanegopakturegio-
nalnego,którywostatecznejwersjimiałobejmowaćobokAustriiijejsąsiadów
(bezneutralnejSzwajcarii)Francję,RumunięiPolskę.Stronapolskazgodziłasięna
uczestnictwowskomplikowanychrokowaniachdotyczącychpaktunaddunajskiego,
którystwarzałszanseuzyskaniagwarancjidlaAustrii.Zpowoduniechętnejpostawy
Niemiecorazstopniowegospadkuzainteresowaniagłównychpartnerówporozumienie
stawałosięcorazmniejprawdopodobne.Pomimotoprzedmiotemrozmówministrów
sprawzagranicznychPolskiiAustriiwGenewiewmarcu1937r.byłym.in.kwestie
zacieśnieniawspółpracymiędzypaństwamizwiązanymiprotokołamirzymskimi
(Austrią,WłochamiiWęgrami)aPolską.RównieżwczasiewizytyministraGuida
SchmidtawWarszawiepowróconodoudziałuPolskiwjakiejśformiewspółpracy
naddunajskiej.Jedynymkonkretnymefektembyłopodpisanieumowykulturalnej.
możliwepozytywneskutki:„Zaliczałdonichpowstaniewspólnejgranicyniemiecko-włoskiej,awięcźródła
potencjalnegokonfliktumiędzytymipaństwami,zwróceniesięCzechosłowacjikuPolsce,wzrostliczby
katolikówwNiemczechpożądanyzpolskiegopunktuwidzenia”(M.Leczyk,op.cit.,s.322).
21
OttoBauer,członekrządu,sekretarzdosprawzagranicznychwjednymzpublicznychwystąpień
stwierdził,że„obecnagranicapolsko-niemiecka,szczególniezaśgranicaGórnegoŚląskajesttrwałągroźbą
dlapokojuświatowego”(cyt.zaK.Z.Kołodziejczyk,op.cit.,s.76).
22
J.Gawroński,MojamisjawWiedniu1932-1938,PaństwoweWydawnictwoNaukowe,Warszawa
1965,s.118-119.
