Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
26
EdwardH.Carr
uważało,żenależałobysięimsprzeciwić.Agitacjaprzeciwnimbyłajednakowoż
faktemoogromnymznaczeniu.Byłtopierwszysymptomzapotrzebowaniana
popularyzacjępolitykimiędzynarodowej,zwiastującynarodzinynowejdziedziny
nauki.[ś]Naukaopolitycemiędzynarodowejpowstałazatemwodpowiedzina
powszechnezapotrzebowanie.Zostałastworzonawpewnymceluiwtymsensie
podążałaślademinnychnauk.[ś]
Wnaukachprzyrodniczychrozróżnieniepomiędzybadaniemfaktóworazcelem,
dlaktóregotefaktysiębada,jestnietylkoteoretycznieuzasadnione,alerównież
staleprzestrzeganewpraktyce.Pracowniklaboratoriumzaangażowanywbadanie
przyczynrakamógłbyćpierwotniezainspirowanycelemwykorzenieniatejchoroby.
Jednakżetencelwnajściślejszymznaczeniujestbezznaczeniadlategobadaniaoraz
jestodniegooddzielny.Wnioskilaborantamusząbyćzgodnymzprawdąsprawoz-
daniemfaktów.Niemożnaodmiennieprzedstawiaćfaktów,ponieważfaktyistnieją
niezależnieodtego,coktokolwiekonichmyśli.Wnaukachpolitycznych,które
dotycząludzkiegozachowania,niematakichfaktów.Badaczjestzainspirowany
chęciąwyleczeniajakiejśchorobypolitycznegociała.Pośródprzyczynkłopotów
diagnozujefakt,żeistotyludzkiezwyklereagująwokreślonychwarunkachwokre-
ślonysposób.Niejesttojednakporównywalnedofaktu,żeciałaludzkiereagują
wokreślonysposóbnaokreśloneleki.Jesttofakt,którymożezostaćzmieniony
pragnieniemjegozmiany;pragnienieto,obecnejużwumyślebadacza,wwyniku
badaniamożezostaćrozszerzonenadostatecznąliczbęinnychistotludzkich,aby
sięziściło.Inaczejniżwnaukachprzyrodniczychcelniejestbezznaczeniadla
badaniaaniniejestodniegooddzielny;samceljestjednymzfaktów.Wteorii
bezwątpieniamożnawciążzarysowaćrozróżnieniepomiędzyroląbadacza,który
ustalafakty,orazroląpraktyka,któryrozważawłaściwysposóbpostępowania.
Wpraktycejednarolaniezauważalnieprzechodziwdrugą.Celianalizastająsię
nieodłącznymiskładnikamipojedynczegoprocesu.
Wszyscy,którzyczytająwiadomościopolitycewgazetach,biorąudziałwzebra-
niupolitycznymlubrozprawiająopolitycezeswoimisąsiadami,sądopewnego
stopniabadaczamipolityki,aocena,którąformułują,stajesię(szczególnie,chociaż
niewyłącznie,wpaństwachdemokratycznych)czynnikiemwydarzeńpolitycznych.
Zatemmożnawyobrazićsobie,żekrytykmożeskrytykowaćtęksiążkęnienapod-
stawietego,żezawieraonafałszywestwierdzenia,leczżesąoneniefortunne;
takrytyka,uzasadnionabądźnie,byłabyzrozumiała;natomiasttakasamakry-
tykaksiążkioprzyczynachrakabyłabypozbawionasensu.Każdypolitycznyosąd
pomagamodyfikowaćfakty,napodstawiektórychzostałwydany.Myślpolityczna
samawsobiejestformąpolitycznegodziałania.Naukiopolityceniesąnaukątylko
otym,cojest,leczrównieżotym,cobyćpowinno.[ś]
