Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
14
MieczysławStolarczyk
centrowanosiębowiemnapomocyofiaromprześladowańnazistowskich,
główniewięźniomnazistowskichobozówkoncentracyjnych,więzieńigett,
pomijającniemalzupełniesprawęodszkodowańdlarobotnikówprzymuso-
wych
15
.Mimowieluemocji(np.dotyczącychwskazania,jakiejgrupymają
dotyczyć,wysokościwypłatoraztego,czymajątobyćodszkodowaniaczy
pomochumanitarna)
16
towarzyszącychwlatach199912000polsko-nie-
mieckimrozmowomnatematświadczeńfinansowychdlabyłychrobotni-
kówprzymusowychrządomobupaństwudałosięuporaćztymproblemem
wsposóbsatysfakcjonującyobiestrony
17
.Podkoniec1999rokuwynegocjo-
wanazostaławysokośćkwoty(10mldDM)przeznaczonejnawypłatęświad-
czeńniemieckichdlabyłychrobotnikówniewolniczychiprzymusowych
IIIRzeszyorazinnychofiarnazizmuwwielupaństwachświata,wtymtakże
wPolsce
18
.Miałytobyćśrodkipochodzącewpołowiezbudżetufederal-
nego,awpołowiezniemieckiegoprzemysłu.Nieudałosięjednakdotrzy-
maćdeklarowanegoprzezkanclerzaSchröderaterminupierwszychwypłat
odszkodowańw60.rocznicęwybuchuwojny.DlawieluPolakówsposóbroz-
wiązaniategoproblemubyłtestemszczerościintencjiniemieckichgruprzą-
dzącychwobecpojednaniazPolską.Wdniu2sierpnia2000rokuBundestag
przyjąłustawęoutworzeniuFundacjinPamięć,OdpowiedzialnośćiPrzy-
(kryteriumdowypłatyświadczeńmiałybyćpoważnautratazdrowiaitrudnasytuacjamate-
rialnaosóbposzkodowanych),jednocześnierządpolskistwierdził,żeuważansprawybędące
przedmiotemniniejszegoporozumieniazaostatecznieuregulowane,iżeniebędziedocho-
dziłdalszychroszczeńobywatelipolskich,któremogłybywynikaćwzwiązkuzprześlado-
waniaminazistowskimi”.Obarządybyłyzgodnecodotego,żeniepowinnooznaczaćto
ograniczeniaprawobywateliobupaństw.M.Tomala:Odporozumieniadowspółpracył,
s.1461148.
15
Zob.J.Sułek:Niemieckapomochumanitarnaifinansowawlatach199112004dla
poszkodowanychprzezIIIRzeszęwPolsce.Problemypolityczneiprawne.W:Problemy
reparacji,odszkodowańiświadczeńwstosunkachpolsko-niemieckich194412004.T.1:
Studia.Red.W.M.Góralski.Warszawa2004.
16
Poszkodowanidomagalisięrekompensat,niemieckiefirmyproponowałypomoc
humanitarną.Dlarząduniemieckiegorekompensatyzapracęprzymusowąniewynikały
zzobowiązańprawnych,lecztraktowanojewkategoriachmoralnych.Zob.wywiaddoradcy
urzędukanclerskiegoRFNds.odszkodowańLutzaNiethammera.Markidlaniewolników.
nGazetaWyborcza”z17118lipca1999.
17
Polskadelegacjapoczątkowozgłaszałażądania48mldDMtylkodlarobotnikówpol-
skich,przezconadmierniezwiększyłaoczekiwaniapokrzywdzonych.M.Mildenberger:
Czy„wspólnotainteresów”funkcjonuje?ł,s.180.
18
PodobnerokowaniamiędzynarodowezostałyprzeprowadzonezRepublikąAustrii,
równieżzudziałemPolski,aichefektembyłam.in.ustawaparlamentuaustriackiegooutwo-
rzeniuFunduszudobrowolnychświadczeńRepublikiAustriinarzeczbyłychrobotnikównie-
wolniczychiprzymusowychnarodowosocjalistycznegoreżimu.Zob.J.Sułek:Świadcze-
niafinansowedlabyłychrobotnikówniewolniczychiprzymusowychIIIRzeszyorazinnych
ofiarnazizmu.BilanswypłatwPolscezlat199912004.W:Problemyreparacji,odszkodo-
wańiświadczeńwstosunkachpolsko-niemieckich…
